Cuma Namazının Sünnetleriyle İlgili Rivayetlerin Değerlendirilmesi

Abstract

Hz. Peygamber, kıyamet günü Müslüman kulun hesaba çekileceği ilk amelin namaz olduğunu, farz namazlardan noksan olanların nâfile namazlar-la tamamlanacağını ve kulun Allah’a farzlarla yaklaşıp nâfilelerle yakınlaş-mayı sürdürdüğünü haber vermiştir. Dolayısıyla nâfileler, Allah’a yakınlaş-mayı sürdürmeye, sevap elde etmeye ve farzlardaki noksanlığın tamamlan-masına sebep olması yönüyle önem arzetmektedir. Nâfile namazlardan biri de cuma namazı öncesi ve sonrası kılınan namazlardır. Cuma namazından önce ve sonra kılınan ilk ve son sünnet denilen namazlarla ilgili rivayetler ve bun-ların sıhhat durumları incelendiğinde Hz. Peygamber’in cuma namazından sonra farklı rekâtlarda namaz kıldığı ve kılınmasını teşvik ettiği, cuma nama-zından önce kıldığına dair sahih ve sarih bir rivayet bulunmadığı görülmek-tedir. Ancak Hz. Peygamber’in bazı genel ifadeleri, bu namazı kıldığına dair zayıf rivayetler ve bazı sahâbe uygulamaları dikkate alınarak cumanın ilk sünneti olduğu hatta bunun iki veya dört olarak müekked sünnet olduğu da söylenmektedir. Bu makale, Hz. Peygamber ve sahâbenin cuma namazından önce ve sonra namaz kılıp kılmadıklarına dair rivayetler ile kıldıkları namaz-ların rekât sayılarını belirten rivayetleri sunmayı, bunların sıhhatlerinin tespi-tini ve ilgili yorumları nakledip değerlendirmeyi hedeflemektedir.

Prophet (pbuh) has given notice that the Salah [prayer] is the first deed in which the Muslim servant will be brought to account on the Day of Judge-ment. The Prophet (pbuh) also informed that if the believer’s obligatory (fardh) prayers are lacking this will be made up from voluntary (nawafil) prayers and that the servant comes close to Allah by fulfilling obligatories and continues to draw near to him with voluntary deeds. One of nawafil is the prayer which is performed before and after the obligatory Friday prayer. When we examine the Prophetic narrations about those prayers -which is also called the first and the second sunnah- and their authenticity, we witness that the Prophet (pbuh) performed prayers in differing raka’ah numbers after the obligatory Friday prayer and urged to it, but there is no authentic and clear traditon indicating that He (pbuh) perfomed any prayer before it. However, by taking into account some general statements of Prophet (pbuh), some weak narrations and some practices of companions it has been said that the Friday prayer has a sunnah before it and moreover it is a Sunnah Muakkadah (stres-sed sunnah) which is performed in two or four raka’ahs. This article aims to present the narrations about whether the Prophet (pbuh) and companions used to perform any prayers before and after the obligatory Juma’ prayer and their number of raka’s, to determine their authenticity and to evaluate them by reporting the comments about them.