Kur’an-I Kerim’de “Shb” Kökünün Semantik İncelemesi

Abstract

Bütün dillerde olduğu gibi Arapçada, dolayısıyla apaçık ve fasih bir Arapça ile nazil olan Kur’an’da çeşitli manalarda kullanılan kelime ve kavramların olması bir hakikattir. “Shb” kökü, Kur’an’da bulunduğu bağlama göre farklı anlamlar ifade eden bu tür kelimelerden biridir. İsim ve fiil formlarıyla doksan yedi defa kullanılan bu kelime, farklı düşünce ve inanca sahip insanların/grupların, dünyada ve ahirette hem kendi aralarında (mümin-mümin veya kafir-kafir) hem de ötekilerle (mümin-kafir) çeşitli mekan ve zamanlarda oluşturdukları beraberliği/sohbeti ifade etmek için kullanılmıştır. Bu çalışmada öncelikle klasik sözlükler, tefsir kitapları ve şiirlerden istifade edilerek “shb” kökünün temel/kök anlamı tespit edilmiştir. Devamında isim ve fiil formlarıyla bu sözcüğün Kur’an’da nasıl kullanıldığına işaret edilmiş, içinde bulunduğu ayetin konusuna, izafe edildiği kelimelere ve bulunduğu siyaka bağlı olarak üstlendiği farklı anlamlar belirlenmiştir.

As in all languages, Arabic and accordingly Quran which was revealed in a clear, fluent form of Arabic language, have words and concepts that are used in various meanings. The root “SHB” is one of these words which ex-press different meanings depending on its context. This word is used ninety seven times in name and verb form in Quran to express “the together-ness/conversation which is constituted in different places and times, by peo-ple who have different ideas and beliefs, among themselves (believer- believer or nonbeliever – nonbeliever) and with others (believer – nonbeliever) in this world and in the Hereafter”. In this study, the basic/root meaning of the root “SHB” is identified firstly by the help of classical dictionaries, commentaries of Quran, and po-ems. Then the use of this word in Quran in name and verb forms is pointed, and its meanings which differ according to the verse, to the attaching words and to the context are identified.