Farklı tuz konsantrasyonlarına sahip sulama sularının pazının büyüme ve gelişimine olan etkileri

Abstract

Denemede materyal olarak Türkiye’de yetiştiriciliği yapılan Marmara Bölgesine iyi adapte olmuş Pazı (Beta vulgaris L. var. cicla moq.) türünün Sarma çeşidi kullanılmıştır. Bitkilerin yetiştiriciliği, ısıtmasız plastik üretici serasında 6 litre hacmindeki plastik torbalarda yapılmıştır. Üreticiden temin edilen pazı fidelerine normal bakım ve sulama yapılmış ilk 4-5 gerçek yapraklı olduğu dönemden itibaren hasada kadar sulama zamanlarında farklı konsantrasyonlarda hazırlanan tuzlu su ile sulama yapılmıştır. Tuz konsantrasyonlarını hazırlamada sulama sularına NaCl ilave edilmiştir. Tesadüf parselleri deneme desenine göre 4 tekerrürlü olarak kurulan denemede her tekerrürde 5 parsel (Normal sulama suyu, 8, 16, 24 ve 32 dS/m’ lik tuzlu sulama suyu) her parselde 16 bitki olmak üzere tüm denemede 20 parselde 320 bitki yetiştirilmiştir. Hasat döneminde pazının bazı morfolojik, fizyolojik ve kimyasal değişimlerine ait toplam 20 kriter incelenmiştir. Denemede pazı bitkisinde sulama suyundaki tuz oranı arttırıldığında, tuz miktarıyla ters orantılı olarak yaprak sayısı, yaprak ağırlığı, yaprak alanı, bitki boyu, kök uzunluğu, kök ağırlığı, klorofil miktarı ile yaprakta bulunan makro-mikro besin elementleri azalmıştır. Bu sonuçların aksine yaprak hücrelerinde zararlanma derecesi ve yaprak kalınlığı ise tuz oranıyla doğru orantılı olarak artmıştır. Bu artış ve azalmalarda kontrol bitkilerine göre görülen değişimin %50 arttığı veya azaldığı aralığın 16 dS/m lik tuz konsantrasyonu olduğu tespit edilmiştir. En yüksek tuz stresinin oluşturulduğu 32 dS/m lik sulama suyu, pazı bitkisinin yapraklarında şiddetli solgunluk ve sararma oluşturmuş fakat canlılık devam etmiştir. Sonuç olarak tuzluluk probleminin yaşandığı arazilerinde tuza olan toleransından dolayı pazı yetiştiriciliği önerilmektedir.

The plant material was chard (Beta vulgaris L. var. cicla cv. Sarma) where is cultivated in Turkey and has adopted well to Marmara region. Plants were grown in plastic bags having 6 litre volume into an unheated greenhouse. When the seedling has 4-5 true leaves, the salty irrigation water was used for water requirement until harvest to prepare salty water, the different amount of NaCl was added to irrigation water. The study was set up as 4 replications, according to randomized plot design. There were 5 treatments (normal irrigation water, 8, 16, 24 and 32 dS/m saline irrigation water) each time in the experiment. There were 20 parcels in all the experiment, 16 plants in each parcel. A total of 320 plants were cultivated. During the harvest period, a total of 20 criteria related to some morphology, physiological and chemical properties of the chard were examined. When the salt rate in the irrigation water was increased the number of leaves, leaf weight, leaf area, plant height, root length, root weight and chlorophyll amount and macro-micro nutrient elements in the leaves decreased. Contrary to these results, the degree of injury in leaf cells and the leaf thickness increased, when the salt concentration was high. In many criteria, a 50% difference compared to the control occurred at a concentration of 16 dS/m salt. The highest salt stress was observed in 32 dS/m irrigation water. It created paleness and yellowness on the chard leaves, but the vitality continued. It can be suggested that the chard can be preferable in the soil having salinity problem due to salt tolerance.