Bazı ıspanak aksesyonlarının morfolojik özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Ispanak kışlık bir sebze olması dolayısıyla düşük sıcaklığa sahip bölgeler ile ılıman iklim kuşağına sahip bölgelerde kış aylarında yetişebilme ve hızlı bir gelişme gösterme yeteneğine sahiptir. Genellikle dünyada 3 tip ıspanak yetiştiriciliği yapılmaktadır. Bunlar; kıvırcık kabartılı yapraklara sahip taze tüketim için üretilenler, düz yapraklı kıvrımsız genellikle gıda sanayine yönelik üretilenler ve son olarak da bebek mamaları için üretimi yapılanlardır. Ticari olarak genellikle kıvırcık olmayan düz yapraklı çeşitlerin üretimi, hasadı ve bitkilerin düzgün görünüşü için tercih edilmektedir. Yeni çeşitlerin geliştirilmesi çalışmalarının başarıya ulaşabilmesi için üzerinde ıslah çalışması yapılacak tür veya bu türe ait genetik kaynaklar hakkında yeterli biyolojik, taksonomik, genetik ve agronomik bilgi birikimine gereksinim vardır. Bu araştırma ülkemiz koşullarında kışlık sebze olarak performanslarının belirlenmesi için yurt dışından elde edilmiş olan 50 ıspanak (Spinacia oleracea L.) aksesyonunun bazı morfolojik ve karakteristik farklılıkları belirleyebilmek için yürütülmüştür. Deneme, 22/18°C (gündüz /gece) sıcaklık, %70 nem, 10/14 (aydınlık/karanlık) saatlik fotoperiyodik düzende, 400 ?mol m-2s-1 ışık şiddetine sahip iklim odasında gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak UPOV kriterlerine göre morfolojik karakterizasyonu yapılan ıspanak genotiplerinin yüksek oranda morfolojik çeşitlilik gösterdiği göstermiştir. Yapılan kantitatif ölçümlerde de genotiplerin birbirlerinden önemli düzeylerde ayrıldıkları belirlenmiştir. Çalışmaya konu olan 50 ıspanak aksesyonu ile ilgili sonuçların ileride yapılacak ıslah çalışmalarında araştırmacılara, ıspanak yetiştiriciliği ve tohum sertifikasyon çalışmalarına katkı da bulunulacağı düşünülmektedir.

Spinach has the fast growth ability and it could growing under winter conditions of temperate and cold zones due to it is a winter vegetable crop. These; those produced for fresh consumption with curly twisted leaves, flat-leaf twisted, generally produced for the food industry, and finally manufactured for baby food. It is preferred for commercial production of flat leafy varieties, which are usually curly, and for smooth appearance of crops and plants. There is a need for sufficient biological, taxonomic, genetic and agronomic knowledge about the genetic resources of the genus or species to be breeded in order to be successful in the development of new varieties. This study was conducted to determine some morphological and characteristic differences of 50 spinach accessions (Spinacia oleracea L.) obtained from abroad for determining the performance as winter vegetables in our country conditions. All experiments were carried out in a gwroth chamber with a temperature of 22/18 ° C (day / night), 70% humidity, 10/14 (light / night) hour photoperiodic regime, 400 ?mol m-2s-1 light intensity. As result, it has been observed that the genotypes had high morphological genetic diversity. In the quantitative measurements made, genotypes were found to be separated from each other at significant levels. It is cosidered that the results related to 50 spinach accessions will contribute to researchs, spinach cultivation and seed certification studies in future breeding studies.