Çorlu ilçesi kent atmosferinde partikül maddelerin metalik kompozsyonunun ve kaynak katkılarının belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada, 05.06.2015 – 06.06.2016 tarihleri arasında Tekirdağ iline bağlı Çorlu ilçesinde atmosferik partikül maddelerin kütle konsatrasyonları, metalik kompozisyonu ve kaynak katkıları belirlenmiştir. Çalışma bölgesi kentsel bir istasyonu temsil etmektedir. PM2,5 konsantrasyonu ortalaması 23,35 ± 13,42 ?g/m3 olarak bulunmuştur. Bu değer Dünya Sağlık Örgütü (WHO)’nun belirlediği yıllık 10 ?g/m3 limit değerin üzerindedir. PM10 konsantrasyonu ortalaması ise 37,05 ± 26,57 ?g/m3’tür. Bu değer ise Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği’nde belirlenen yıllık sınır değer olan 40 ?g/m3’ten küçüktür. PM tüm fraksiyonlarında kış dönemi konsantrasyonları yaz dönemine göre daha yüksek ölçülmüştür. Partikül örneklerinin element içerikleri Endüktif Eşleşmiş Plazma Kütle Spektrofotometresi (ICP - MS /MS) ile analiz edilmiştir. Element konsantrasyonları zamansal olarak, meteorolojik faktörlerle ve emisyon değişimleriyle ilişkilendirilmiştir. Her iki partikül fraksiyonundaki kirletici kaynakları Pozitif Matris Faktörizasyon (PMF) kullanılarak modellenmiştir. Kaba ve ince partiküllerin kaynakları için 4 faktör belirlenmiştir. Faktörlerin PM2,5 fraksyonuna kütlesel katkıları; %45 Toprak, %20 Biyokütle ve Kömür Yanması, %18 Sanayi ve Metalurji, %17 Yol Tozu’dır. PM2,5 – 10 fraksiyonuna kaynakların katkıları ise; %30 Toprak, %25 Yakma, %24 Trafik – Yol, %21 Endüstri’dir şeklinde olmuştur.