Savunma harcamalarının ekonomik büyümeye etkisi: Türkiye örneği

Abstract

İkinci Dünya Savaşının ardından Soğuk Savaş dönemi ile birlikte dünya genelinde artmaya başlayan savunma harcamları 1980'li yılların sonunda en yüksek seviyeye ulaşmıştır. 1990'lı yılların sonu ve 2000'li yılların başlarında gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde ortaya çıkan terör saldırıları, ülkelerin milli güvenlik konularını tekrar gözden geçirmelerine neden olmuş ve buna bağlı olarak savunma harcamaları tekrar artış trendine girmiştir. Jeopolitik açıdan oldukça önemli bir konuma sahip olan ve tarih boyu hep çatışmaların yaşandığı Kafkasya, Orta Doğu ve Balkanlar üçgeninin tam ortasında bulunan Türkiye için, bölgede caydırıcı güç olması açısından silahlı kuvvetlerin önemi oldukça fazla olmakta ve buna bağlı olarak savunma harcamalarının genel bütçe içerisinde oldukça büyük bir paya sahip olduğu görülmektedir. Bu çalışmanın amacı Türkiye'de savunma harcamaları ile ekonomik büyüme arasındaki nedensellik ilişkisini araştırmaktır. Bu bağlamda 1980-2015 dönemi için yıllık veriler kullanılarak değişkenler arasındaki kısa ve uzun dönem ilişkiler Granger ve Toda-Yamamoto nedensellik testleri kullanılarak araştırılmıştır. Analiz sonuçları ekonomik büyümeden savunma harcamalarına yönelik bir nedensellik ilişkisinin varlığına işaret etmekte ve bu sonuç Türkiye'de savunma harcamalarının ekonomik büyüme kaynaklı arttığı anlamına gelmektedir.

After World War II, defense spending that started to increase worldwide during the Cold War era, had reached its highest level at the end of the 1980s. The terrorist attacks in developed and developing countries at the end of the 1990s and early 2000s caused to review their national security issues by the countries and as a result the defense spending has started to rise again. The armed forces is very important in terms of deterring power in the region for Turkey that has a very important geopolitical position because Turkey is in the middle of the Caucasus, Middle East and Balkans. It is well known that the countries in this region are always in conflict with eachother throught history. In this context, it seems that the defense expentidures have great share in government budget for Turkey. The aim of this study is to investigate the causality relationship between defense spending and economic growth in Turkey. In this context, short-term and long-term relationships between variables using annual data for the period 1980-2015 were investigated using Granger and Toda-Yamamoto causality tests. The results of the analysis indicate the existence of a causality relation running from economic growth to defense expenditures, which means that defense spending in Turkey is increasing due to economic growth.