Tahıl ekim makineleri imalatında kullanılan malzemeler ve bu malzemelerin karakteristik özelliklerinin saptanması

Abstract

Günümüzde Tarım makinelerinin bazı malzemelerinin standartlara uygun olarak üretilmediği görülmüştür. Bu malzemelerin standartlara uygun üretildiği takdirde getireceği avantajların belirlenmesi gerekmektedir. Bu çalışmada ekim makinelerinin yapısal organları ve bu organların imalatında kullanılan malzemeler, standartlar ve deneyler bazında değerlendirilerek kullanıcılara ve imalatçılara yönelik önerilerin getirilmesi amaçlanmıştır. Trakya Bölgesinde tarım makineleri imalatı yapan yerli imalatçılardan tesadüfi yöntemle alınan saç, çelik döküm ve dökme demir malzemelerin TSE’ ye uygunlukları, çekme deneyi, sertlik deneyi ve kimyasal analiz deneyleri yapılarak araştırılmıştır. Yapılan laboratuar denemelerinde elde edilen sonuçlar aşağıda kısaca özetlenmiştir. Çekme Deneyi Sonuçları: 3mm kalınlığındaki saç deney parçasının ortalama çekme dayanımı 451 MPa, 2mm kalınlığındaki paslanmaz saç deney parçasının ortalama çekme dayanımı 667 MPa, 5mm kalınlığındaki dökme çelik deney parçasının ortalama çekme dayanımı 435,3 MPa, dökme demir deney parçasının ortalama çekme dayanımı 256 MPa’ dır. Kimyasal Analiz Sonuçları: Saç deney parçasının kimyasal bileşiminde % 0,036 C, % 0,279 Mn, % 0,011 S ve % 0,0025 P bulunmaktadır. Dökme çelik deney parçalarının kimyasal bileşiminde ayak baltasındaki element yüzdeleri incelendiğinde % 3,29 C, % 0,62 Si, % 0,03 S, % 0,01 P ve % 0,58 Mn bulunmaktadır. Burada % C oranındaki yükseklik dikkati çekmektedir. İkinci deney parçası olan dökme çelik numunesinde % 0,33 C, % 0,03 Si, % 0,02 S, % 0,013 P ve % 0,505 Mn bulunmuştur. Dökme demir parçasında, % 3,6 C, % 2,05 Si, % 0,46 Mn ve % 92,87 Fe bulunmaktadır. Sertlik Deneyi Sonuçları: 3mm kalınlığındaki saç deney parçasının ortalama sertlik değeri 202,08 HB, dökme çelik deney parçasının ortalama sertlik değeri 140,58 HB, dökme demir deney parçasının ortalama sertlik değeri 118,98 HB’ dir.

Nowadays, some materials of agricultural machines have not been produced in conformity with standards. In case the production is done according to the standards, it should be put forth the advantages of them for consideration. In this study, it is aimed to give some suggestions to manufacturers and users about the materials used in the production of structural parts of plantation machines by evaluating in standard and experiment terms. Some materials like plate, cast steel, and cast iron have been obtained randomly from the manufacturers who produce agricultural machines in Trakya Region and their pulling, rigidity and chemical analysis experiments have been done, and their conformity to Turkish Standards Institution has been researched. Results taken from experiments summarized below: Pulling Test Results: Average pulling resistance of 3mm plate piece is 451 MPa, 2mm stainless plate piece is 667 MPa, 5mm cast steel piece is 435,3 MPa, cast iron piece is 256 MPa. Chemical Analysis Results: The chemical composition of plate piece includes 0,036 % C, 0,279 % Mn, 0,011 % S and 0,0025 % P . Chemical composition of cast steel pieces include 3,29 % C, 0,62 % Si, 0,03 % S, 0,01 % P and 0,58 % Mn . The high percentage of C here draws attention. It has been found 0,33 % C, 0,03 % Si, 0,02 % S, 0,013 % P and 0,505 % Mn in the second cast steel sample. The cast iron sample includes 3,6 % C, 2,05 % Si, 0,46 % Mn and 92,87 5 Fe. Rigidity Test Results: Average rigidity value of 3mm plate sample is 202,08 HB, cast steel sample is 140,58 HB, cast iron sample is 118,98 HB.