Marmara bölgesindeki domates üretim alanlarında virüs hastalıklarının saptanması üzerine araştırmalar

Abstract

Domates (Lycopersicum esculantum Mill), Dünya'da ve Türkiye'de üretimi yapılan sebzeler arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Özellikle Türkiye'de Marmara Bölgesi sanayi domates üretimi açısından önemli bir yere sahiptir. Ancak son zamanlarda domates yaprak ve meyvelerini zararlandırarak üretimi olumsuz yönde etkileyen virüs hastalıkları ürün miktarı ve kalitesinde önemli kayıplara neden olmaktadır. Bu çalışma ile Marmara Bölgesi'nin Bursa ve Yalova İlleri'nde yoğun şekilde domates üretiminin yapıldığı üç ilçedeki virüs hastalıklarını saptamak üzere 2014 yılı üretim döneminde sürvey çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Sürveyler esnasında yapraklarda sararma, nekroz, mozaik, şekil bozukluğu simptomları sergileyen 94 adet simptomatik yaprak örnekleri toplanmıştır. Toplanan enfekteli yaprak örneklerinde Tomato spotted wilt virus (TSWV), Cucumber mosaic virus (CMV) ve Tomato mosaic virus (ToMV) Double Antibody Sandwich Enzyme-linked Immunosorbent Assay (DAS-ELISA) test yöntemi ile araştırılmıştır. DAS-ELISA testi sonucunda bireysel olarak 94 örneğin 19 adedinde % 20.21 oranında CMV, 21 adedinde % 22.34 oranında ToMV, 2 adedinde % 2.13 oranında TSWV bulunduğu saptanmıştır. Ayrıca karışık enfeksiyonlar halinde toplam 94 yaprak örneğinin 14 adedi % 14.89 oranında CMV+ToMV, 4 örnek adedi % 4.26 oranında CMV+TSWV, 1 örnek ise % 1.06 oranında ToMV+TSWV ile enfekteli iken 94 domates yaprak örneğinden 4 adedinin % 4.26 oranında CMV+ToMV+TSWV ile karışık enfeksiyon içerdikleri saptanmıştır.

Tomato (Lycopersicum esculantum Mill) production has the first place among the vegetables, grown in the World as well as in Turkey. Especially as a row material tomato production for the food industry, Marmara Region of Turkey is the most important part of the country. But recently some sistemic virus infections have caused significant damages on leaves and fruits reducing yield and quality drastically. In order to observe virus infections and determine those viruses, survey visits were implemented at 3 tomato grower districts of Bursa and Yalova provinces in Marmara Region during the year of 2014. At the end of the surveys at least 94 tomato leaf samples were collected from the tomato plants exhibiting chlorosis, necrosis, mosaic. By employing Double Antibody Sandwich Enzyme-linked Immunosorbent Assay (DAS-ELISA) tests Tomato spotted wilt virus (TSWV), Cucumber mosaic virus (CMV) and Tomato mosaic virus (ToMV) viruses were searched in leaf samples. As a results of DAS-ELISA tests 19 out of 94 at the rate of 20.21 % tomato leaf samples were found infected with CMV, 21 of 94 samples at the rate of 22.34 % had ToMV and 2 out of the tomato leaf samples at the rate of 2.13 % were found infected with TSWV individually. As a mixed infections 19 out of 94 samples at the rate of 14.89 % had both CMV+ToMV, 4 of 94 samples at the rate of 4.26 % were found infected with CMV+TSWV, only 1 sample at the rate of 1.06 % had ToMV+TSWV as 4 out of 94 samples at the rate of 4.26 % were found infected with the mixture of CMV+ToMV+TSWV viruses.