Orta Karadeniz Bölge’sinde (Ordu) Yer Alan Gabroik Kayaçların Ayrışması ve Asidik Toprakların Oluşumu

Abstract

Ordu İline bağlı Yeşilköy Mahallesi ve yakın çevresinde bulunan orman toprakları araştırma yeri olarak belirlenmiştir. Gabro kayaçları üzerinde gelişmiş olan toprak horizonları kil ve kum miktarları artan toprak derinliği ile artmaktadır. Gabro tipi kayaçların ayrışması sonucu silt zengini toprakların geliştiği belirlenmiştir. Gabro üzerinde gelişen toprakların üst horizonlarında kuvars miktarlarının artmış olduğu, buna karşılık feldispat, piroksenler, amfiboller ve olivin miktarlarının ise azalmış olduğu ve yeni kil minerallerinin oluştuğu gözlenmektedir. Gabro üzerinde gelişen toprak horizonlarında CaO, MgO, Na2O, K2O ve P2O5 gibi, oksitlerin, ana kayaca göre, miktarlarının azaldığı gözlenmiştir. Burada azalma göstermeyen ana element oksit ise Al2O3, Fe2O3 ve TiO2’dır. Seçilen bir lokalitede Co, Sr, Cd gibi mobil olan iz elementler toprak ekosistemi içinde dikey olarak taşındığı, Cu, Ni, Ba, Zn gibi yarı mobil iz elementler ise aynı sistemden uzaklaştırıldığı Cr, Zr, Nb, Ce gibi immobil iz elementler ise toprak ekosisteminde toplandığı tespit edilmiştir. Seçilen bir profilden elde edilen veriler, Kuzey Amerika Çamurtaşı içeriği (NASC) ana ve iz element dağılım aralığında yer almaktadır.

The study area is located in forest soils in and around Yeşilköy village of Ordu. It is observed that the ratio of sand and clay in soil horizons developed on gabbro increased with the depth of the profile. The mineralogical studies carried out on gabbro indicate that the amount of quartz minerals in upper horizons of the soil increased, but that the amount of feldspar, pyroxene, amphibole and olivine minerals decreased. The soil horizons developed on gabbro, the amount of oxides such as Al2O3, Fe2O3 and MnO were increased and CaO, MgO, Na2O, K2O and P2O5 decreased with respect to host rock. It is observed that in this locality, the mobile trace elements such as Co, Sr and Cd were leached vertically, the semi mobile trace elements such as Cu, Ni, Ba and Zn, are leached away completely and the immobile trace elements such as Cr, Nb, Ce, and Zr were concentrated in soil profile. The data obtained from this locality is in the range of the North American Shale Composite (NASC).