Bazı Ekmeklik Buğday Genotiplerinde Gliadin Bant Değişimlerine Göre Verim ve Kalite Özelliklerinin Biplot Analizi ile Değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırma, yurtiçi ve yurtdışı kökenli 40farklı ekmeklik buğday (Triticum) aestivum L.) genotipini Çanakkale koşullarında bitkisel özellikler, verim, un ve kalite özellikleri ile gliadin bant değişimleri bakımından karşılaştırılmak amacıyla yapılmıştır. Tarla denemesi 2008S2009 ve 2009S2010 yetiştirme mevsimlerinde, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Dardanos Araştırma ve Uygulama Birimi'nde yürütülmüştür. Genotiplerin incelenen özellikler bakımından gliadin bant değişimleri dikkate alınarak karşılaştırılması için, biplot analizinden yararlanılmıştır. Gliadin bant analizi sonuçlarına göre, genotipler 7 grupta toplanmış ve her grupta dikkate değer bir değişimin olduğu belirlenmiştir. Islah orijini yakın veya benzer coğrafyalardaki genotiplerin gliadin bant dizileri benzerlik göstermiştir. Biplot analizlerinde gliadin gruplandırmasına göre bazı genotiplerin hem bitkisel hem de kalite özellikleri bakımından birbirlerine benzerlik gösterdiği saptanmış ancak bu bakımdan denemeye alınan tüm genotiplerde kesin ve net bir ayrım yapılamamıştır. Yörede yaygın olarak yetiştirilen Sagittario'nun yüksek verimli ve kaliteli bir çeşit olduğu; diğer hakim çeşitler olan GönenS98 ve KaşifbeyS95'den denemenin yürütüldüğü yıl şartlarında verim ve kalite bakımından Selimiye, ZajecarskaS75, Guadelupe gibi daha üstün genotiplerin var olduğu tespit edilmiştir.

This study was carried out to investigate and compare 40 wheat bread genotypes with different origins for their agronomic traits, grain yield, flour quality traits, and gliadin band variations. The field trial was conducted in 2008S 2009 and 2009S2010 growing seasons at the Dardanos Research and Application Center of Çanakkale Onsekiz Mart University, in Çanakkale, Turkey. A new statistical method, calibrated biplot analysis, was used to compare the genotypes for the investigated traits, based on their gliadin band variation. Gliadin band analysis resulted in 7 different genotype groups, and significant variations were detected within each group. The genotypes originated in proximate or similar regions were found to be genetically close as suggested by the gliadin band analysis. Biplot analysis detected that some genotypes had similarities in terms of agronomic and quality traits within their respective gliadin band groups, whereas it was not quite possible to make a clear distinction for all of the genotypes. Overall results suggested that Sagittario, one of the prevalent varieties of the region, could be recommended to growers as a high yielding and high quality cultivar; while the other widely grown cultivars (i.e., GönenS98 and KaşifbeyS95) were inferior to some other genotypes (Selimiye, ZajecarskaS75, Guadelupe) in terms of yield and quality, under the conditions of experimental years.