Sınıraşan Nehir Havzalarda Tarımda Su Kullanımının Değerlendirilmesi

Abstract

Tarım, gıda ihtiyacını karşılayan en önemli sektördür. Gıda ihtiyacının büyük bir bölümü sulu tarım alanlarından karşılanmaktadır. Bu açıdan sulama şebekelerinde, suyun etkin bir şekilde, diğer bir ifadeyle gerekli zamanda gerekli miktarda kullanılması önem taşımaktadır. İhtiyaçtan fazla verilen su, ihtiyaçtan az verilen su kadar bitkiye zarar vermektedir. Bu amaçla sulama şebekelerinde su kullanımı değerlendirilmekte, sorunlar tespit edilmektedir. Bu çalışmada, ülkemizde sınıraşan havzalardaki sulama şebekelerinde su kullanımını değerlendirmek için Uluslararası Su Yönetimi Enstitüsü (IWMI) tarafından geliştirilen birim alan ve suya karşılık elde edilen gelire ilişkin dört karşılaştırmalı performans göstergesi ile diğer su kullanım etkinliği göstergeleri birlikte kullanılmıştır. Proje alanı brüt üretim değeri (PABÜD), fiilen sulanan alan brüt üretim değeri (FSABÜD), saptırılan suya karşılık brüt üretim değeri (SSKBÜD), su kullanım etkinliği göstergelerinden toplam su temini oranı (STO), tarımsal etkinlik göstergelerinden sulama oranı (SO) hesaplanmış ve elde edilen sonuçlar tartışılmıştır.

Agriculture is the most significant sector meeting the food demands of people and large portion of food demand is supplied from irrigated lands. Therefore, efficient water use at proper amounts and proper times is particularly important in irrigation schemes. Both excessive and deficit amounts can have adverse impacts on plant yields and qualities. Therefore, water use is continuously assessed in irrigation schemes to find out possible problems in advance and to propose solutions for those problems. In this study, four benchmarking performance indicators developed by International Water Management Institute (IWMI) indicating incomes per unit area and water and the other water use efficiency indicators were used together to assess the water use efficiencies of irrigation schemes over trans-boundary basins. Gross production value per unit command area, gross production value per unit irrigated area, gross production value per unit irrigation supply and per unit water consumed, relative water supply and irrigation ratio were determined and relevant results were discussed.