Mardin Kızıltepe Koşullarında Farklı Ekim Zamanlarının Mercimek (Lens culinaris Medic.) Çeşitlerinde Verim Ve Verim Öğelerine Etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı Mardin Kızıltepe koşullarında mercimek çeşitleri için uygun ekim zamanını belirlemektir. Üç mercimek çeşidi (FıratP87, Şakar ve Yerli Kırmızı) üç farklı ekim zamanında (10, 25 Kasım ve 10 Aralık) ekilmiştir. Deneme 2011P12 ve 2012P13’de Mardin Artuklu Üniversitesi Kızıltepe Meslek Yüksekokulu deneme tarlalarında tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak yürütülmüştür. Çeşitler ana parsellere, uygulamalar alt parsellere yerleştirilmiştir. Üç mercimek çeşidinde farklı ekim zamanlarının bitki boyu, ilk bakla yüksekliği, bitkide bakla sayısı ve tane sayısı, baklada tane sayısı, bin tane ağırlığı, birim alan tane verimi, hasat indeksi ve biyolojik verime etkisi incelenmiştir. İki yıllık sonuçlara göre; ekim zamanlarının mercimek çeşitlerinde verim ve verim öğelerine etkisi önemli bulunmuştur. En yüksek birim alan tane verimi 2011P12 ve 2012P13 yıllarında sırasıyla 237.48 kg/da ve 210.34 kg/da ile Şakar çeşidinden alınırken, en düşük birim alan tane verimi 164.07 kg/da ve 148.22 kg/da ile Yerli Kırmızı çeşidinden alınmıştır. Mardin koşullarında en uygun ekim zamanının 25 Kasım olduğu belirlenmiştir.

The aim of this work is to determine the most suitable sowing date for lentil in Mardin Kızıltepe conditions. Three cultivars of lentil (FıratP87, Şakar andYerli Kırmızı) were sown at three different sowing dates (November 10, 25 and 10 December). The trial was conducted in the experimental fields of Kiziltepe Vocational High School of Mardin Artuklu University by using split plots in randomized factorial blocks design with the three replicates in years of 2011P12 and 2012P13. Experiment was established as main plots and sowing times treatments as split plots. Effects of sowing dates on plant height, first pod height, numbers of pod per plant and numbers of seed per plant, numbers of seed per pod, 1000 grain weight, grain yield, harvest index and biological yield were investigated for three cultivars. According to the two years results; effects of varieties and sowing time on the yield and yield components of lentil were obtained significantly. While the highest grain yield per area was obtained at the Şakar cultivar as 237.48kg/da and 210.34 kg/da, the lowest grain yield per area was obtained at the Yerli Kirmizi cultivar as 164.07 kg/;da and 148.22 kg/da in years of 2011P12 and 2012P13 respectively. The most suitable sowing time was determined with November 25 in Mardin conditions.