KİŞİSEL GELİR DAĞILIMINDAKİ ADALETSİZLİĞİN GİDERİLMESİNDE TRANSFER GELİRLERİNİN ETKİSİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Abstract

Bir ekonomide elde edilen gelirin büyüklüğü kadar söz konusu gelirin dağılımında adaletin sağlanması da son derece önemlidir. Gelir dağılımında adaletin sağlanamadığı ülkelerde birçok sosyo-ekonomik sorunla karşı karşıya kalınmaktadır. Gelir dağılımı ile ilgili yapılan çalışmalarda daha çok kişisel gelir dağılımı analizleri üzerinde durulmakta, gelir dağılımının ölçüsü olarak Gini Katsayısı ve Lorenz Eğrisi gibi ölçütler kullanılmaktadır. Sosyal adaletin sağlanması amacıyla devlet tarafından herhangi bir geliri olmayanlara veya düşük gelirli kesimlere yönelik karşılıksız olarak ödenen transfer harcamaları, ödeme yapılan bireyler için sosyal transfer geliri olarak ifade edilmektedir. Bu çalışmada; işsizlik maaşı (işsizlik geliri ve kıdem tazminatı dahil), yaşlı geliri (emekli maaşı, yaşlı geliri, isteğe bağlı emeklilik ve ikramiye geliri dahil), dul yetim geliri (dul yetim geliri ve ölüm tazminatı dahil), hastalık geliri, sakatlık geliri (sakatlık geliri, malullük geliri ve gazilik geliri dahil) ve burs gelirleri ele alınarak, hanehalkı transfer öncesi ve transfer sonrası eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirleri tespit edilmiş transfer öncesi ve transfer sonrası Gini katsayıları hesaplanmış ve sosyal transfer gelirlerinin gelir dağılımı üzerindeki etkisi analiz edilmiştir. Analiz sonucunda elde edilen bulgulara göre; transfer geliri sonrası Gini katsayıları, transfer öncesi Gini katsayılarına göre daha düşük çıkmıştır. Bu nedenle sosyal transfer gelirlerinin kişisel gelir dağılımındaki adaletsizliği gidermede sosyal politika aracı olarak kullanılmasının doğru bir politika olduğu sonucuna varılmıştır.

The distribution of income equally is an important issue as well as size of the income in an economy. The economies where income is not distributed equally live numerous socio-economic problems. The studies related to income distribution focus on personal income, employ Gini coefficient and Lorenz curve as dimension of income distribution. Transfer expenditures paid by government to people who have no income or low income unrequitedly in order to achieve social justice expresses social transfer income for the person who receives the payment. In this study, we obtain the personal pre-transfer and post-transfer income equal to household's pre-transfer and post-transfer income and Gini coefficient is calculated and the effect of social transfer income on income distribution is analyzed by employing unemployment payments, elderly income, widow and orphan income, disease income, disability income and scholarship income. According to results obtained from analysis, Gini coefficient belonging to post-transfer period is lower than Gini coefficient belonging to pre-transfer period. In the light of this result, it is possible to imply that social transfer income is an efficient social policy instrument in order to reduce income inequality.