FİRMALAR İÇİN LİKİDİTE VE KARLILIK ARASINDA BİR ÖDÜNLEME VAR MI? BİST ÖRNEĞİ

Abstract

Günümüz iş dünyasında hem finans hem de emtia piyasalarında yaşanan dalgalanmalar, işletmelerin sadece uzun süreli varlıklarının/kaynaklarının değil, kısa süreli varlıklarının/kaynaklarının da etkin bir şekilde yönetilmesini hayati hale getirmiştir. Finans literatüründe çalışma sermayesi yönetimi kapsamında değerlendirilen kısa süreli varlıkların ve kaynakların yönetimi firmaların likidite tercihlerini de yansıtmaktadır. Bu tercihlerin ise firmaların riski ve başarısı üzerinde önemli bir etkisi vardır. Finans alanındaki hâkim görüşe göre firma yöneticileri likidite-risk-karlılık arasında bir ödünleme (trade off) yaparak faaliyetlerini sürdürür. Firmaların bir yılda nakde dönüşebilecek varlıklarına yaptığı yatırımın ve bu yatırımın finansman şeklinin firmaya çeşitli maliyetleri vardır. Doğal olarak tüm bu maliyetlerin ve finansman tercihinin firmanın hem riskini hem de karlılığını önemli ölçüde belirlemesi beklenir. Bu yüzden literatürde bu yatırımların optimal düzeyde olması ve finansmanının uygun kaynaklarla yapılması yönünde hâkim bir görüş olduğu söylenebilir. Ancak finans piyasalarının yeterince gelişmediği ekonomilerde bilgi asimetrisi ve finansal kısıtlar nedeniyle çalışma sermayesinin çeşitli unsurlarına yapılan yatırımların karlılık üzerinde olumlu etkileri de görülebilir. Örneğin müşterilerini daha çok ve daha uzun süre finanse ederek gerçekleştirilen bir alacak politikası, iyi işlemeyen para piyasaları nedeniyle firma karlılığını artırabilir. Diğer taraftan spekülatif nakit ya da stok tutma da tasarrufların az olduğu mükemmel olmayan finans piyasalarına sahip ekonomilerde firma karını artıracak bir diğer unsur olarak karşımıza çıkabilir. Çalışma kapsamında, Türk imalat sanayi firmaları için Panel VAR ve GMM yöntemleri kullanılarak Likidite ve Karlılık arasındaki ilişkinin yönü belirlenmeye çalışılmış ve likidite ile karlılık arasında pozitif faaliyet döngüsü ile karlılık arasında ise doğrusal olmayan ilişki tespit edilmiştir.

Effective management of short-term assets (and sources of funds) has become vital in today's business world due to fluctuations in both financial and commodity markets. In the finance literature, management of short-term assets and short-term sources of funds is evaluated within the framework of working capital management. The liquidity choice is also considered to be within the working capital management scope. The choice of cash vs short-term assets has a significant impact on the company's risk and profitability. The major view in finance suggests that managers make a tradeoff between liquidity, risk and profitability. Investments in current assets and the type of financing used for these assets have several costs to the company. Naturally, all these costs and financing preferences significantly affect the company's profitability as well as its riskiness. That's why in literature there is a prevailing view that there must be an optimal level of investment in short-term assets with appropriate financial resources. However, in emerging economies where financial markets are not sufficiently developed because of information asymmetries and financial constraints, investments in the various components of working capital may have a positive effect on the profitability contrary to expectations. For example, extending customers longer periods of sales-credit may have a positive effect on a firm's profitability due to increasingsales. Smaller buyers with financial constraints may find the longer-term trade-credits very beneficial, especially in the face of dysfunctional money markets. On the other hand, speculative cash or inventory holding may also increase profits, given the imperfect financial markets. In this study, we aim to determine exact causal relationship between liquidity and profitability using Panel VAR and system GMM method for Turkey. Results suggest that there is a positive relationship between liquidity and profitability and nonlinear relationship between operation cycle and company profit.