Türkiye’de Genetiği Değiştirilmiş Gıda ve Yem Konusunda Mevzuat Uygulamaları ve Denetimler

Abstract

Genetiği değiştirilmiş gıda ve yem ürünleri, dünyada olduğu gibi Türkiye’de de gündemi meşgul etmeye devam etmektedir. Söz konusu ürünler tüketici üzerinde merak uyandıran bir konu olması, insanlarının dikkatini çeken ve sürekli takip edilen konular arasında olması nedeniyle medya kuruluşları için de haber değeri taşıma özelliğine sahiptir. Konunun bu derecede çekici olması, medyada yer alan ve tüketiciyi derinden etkileyen GDO tartışmalarını gıda ürünlerinde yaratılan spekülasyonların belki de en can alıcısı haline getirmektedir. Türkiye’ de son yıllarda GDO konusunda mevzuat anlamında ilerlemeler görülmektedir. Avrupa Birliği mevzuatı çerçevesinde hazırlanan mevzuatlar çerçevesinde yapılan gıda ve yem denetimlerinde artışlar görülmekte bununla birlikte denetim sisteminde bazı sorunlar da yaşanmaktadır.Bu çalışma ile Türkiye’de mevcut mevzuat düzenlemeleri incelenmiş olup genetiği değiştirilmiş organizmalar ile ilgili gıda amaçlı olarak onay verilmiş gen olmamasına rağmen, yem olarak ithalatı gerçekleştirilen ürünlerin gıda olarak kullanılabileceği, yapılan denetim ve kontrollerde ithalat kontrollerinin sıklaştırılması, izlenebilirlik mekanizmasının etkinleştirilmesi ve laboratuvar analizlerinin etkinliğinin gözden geçirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

The genetically modified food and feed products have continued to be a current issue in Turkey as well as throughout the world. The issue has always seen as newsworthy by the media since it arouses the curiosity of the consumers and attracts the attention of the people and makes them follow this topic continuously. The attractiveness of the issue puts the discussions which take place in media and effect the consumers deeply, into the center of the speculations regarding foodstuff. In recent years, a progression in terms of GMO legislation has been observed in Turkey. Pursuant to the legislation prepared according to EU legislation, there is an increase in the frequency of the inspections of food and feed. However there has been some problems in the inspection system. By this study, the inYforce legislative arrangements are analysed, and it is concluded that there is no gene approved for use as food, whereas the the products that are imported as feed can be used as food. In the context of inspections and controls the frequency of the import controls should be increased and the traceability system should be strengthened and the effectiveness of the laboratory analyses should be reviewed.