Yaban Hayatı Koruma Bağlamında Karakulak (Caracal Caracal) İçin İzmir İli Örneğinde Habitat Ağları Oluşturulması Üzerine Bir Araştırma

Abstract

Bu araştırmada; Urla-Çeşme-Karaburun yarımadasında karakulak (Caracal) caracal) türü için bir peyzaj/habitat ağı önerilmiştir. Bu sayede Türkiye’de tehdit ve tehlike altında olduğu düşünülen karakulak için araştırma alanında gelecekte düşünülebilecek bir yeniden yerleştirme çalışmasına bir altlık oluşturulması hedeflenmiştir. Araştırmanın yöntemi; potansiyel habitat uygunluk analizi, potansiyel habitatların taşıma kapasitesinin hesaplanması, habitat ağının yaşayabilirlik analizi ve potansiyel ekolojik bağlantıların oluşturulması aşamalarından oluşmaktadır. Bu bağlamda araştırma alanında 11 adet potansiyel karakulak habitatı belirlenmiş fakat bunlardan altı tanesinin “taşıma kapasitesi olmayan” habitatlar olduğu anlaşılmıştır. Geriye kalan beş potansiyel habitatın ise Minimum Yaşayabilir Metapopülasyon Standartları (MYMS) temelinde tek başlarına anahtar popülasyon (AP) barındıracak boyuta ulaşamadığı ortaya çıkmıştır. Yaşabilirlik analizi sonuçlarına göre ise hiçbir habitat parçasının tek başına “yaşayabilir olmadığı” ortaya konulmuştur. Diğer bir deyişle habitatlar arasında ekolojik bağlantıların oluşturulması potansiyel karakulak popülasyonun uzun vadede yaşayabilirliği açısından bir zorunluluk olarak ortaya çıkmıştır. Bu amaçla habitat tipleri ve yol yoğunluğu verileri temelinde hedef türün habitat parçaları arasında 36 adet ekolojik koridor alternatifi belirlenmiştir. Bunlardan 11 tanesi uygunsuz olmaları nedeniyle elimine edilmiş, kalan 25 tanesi ise alternatif koridorlar olarak önerilmiştir. Bu araştırma sonuç olarak çalışma alanındaki habitatların karakulak ve benzeri türlerin yaşamasına elvermeyecek şekilde parçalandığı ve bu bölgedeki koruma çalışmalarında önceliğin mevcut potansiyel habitatlardan bir ağ oluşturulması olduğu sonucuna işaret etmektedir. Bu yaklaşım çalışma alanında sadece karakulak ve benzer türlerin değil, tüm biyolojik çeşitliliğin korunmasına da önemli katkı yapacaktır.

The present study analyzed the potential landscape/habitat networks for Caracal (Caracal)caracal) in Urla- Çeşme- Karaburun peninsula. In this way, it was aimted at providing a base for future reintroduction program for caracal,)a threatened species, in the study area. The methodology of the study is composed of the following stages: Identifying potential habitats, carrying capacities of the potential habitats, viability of the network population and linkage analysis. Eleven potantial habitat patches were identified for caracal in the study area but only 5 of them were found to be suitable for the species. However, based on carrying capacity analysis, it was concluded that none of those habitats were sufficient to hold a viable caracal population in the long run. This revealed that identifying or establishing ecological linkages between those habitat patches was neccecassry to achieve the viability of the network population. The least costly paths were identified to determine the potential suitable linkages which would theoretically facilitate the flux of the caracal between the habitat patches. As a result, 36 linkage alternatives were distinguished. Based on extensive considerations, 11 of them were excluded. Remaining 25 potential linkages were elaborated in order to make some recommendations for further studies and implementation. The present study revealed that the habitats in the study region are very much fragmented and none of the habitat patches is suitable to hold a viable caracal population. Therefore achieving the connectivity of habitat patches is suggested to be a priority for any future conservation initiative for caracal and for any other similar species. Achieving the connectivity of the existing habitats will also have positive impact on the conservation of biodiversity in the region.