Türkiye’nin Tavuk Atıklarından Biyogaz Potansiyeli

Abstract

Kanatlı sektörü Türkiye’de hızlı bir şekilde gelişmektedir. 2009 yılı verilerine göre; Türkiye’de 234 082 206 adet kümes hayvanı bulunmaktadır. Kümes hayvanlarının %98’ini et ve yumurta tavuğu oluşturmaktadır. Bu hayvanların yaş atık miktarı 5 923 571 ton/yıl’dır. Bu atıklar, işletmeler için büyük sorun olabilmekte ve gerektiği gibi değerlendirilememektedir. Atıkların değerlendirilmesinin en iyi yolu biyogaz üretimidir. Bu çalışmada; Türkiye’de yetiştiriciliği yapılan et ve yumurta tavuğu sayılarından yararlanılarak ve çeşitli kriterler dikkate alınarak tüm iller için atık miktarları hesaplanmıştır. Hesaplanan değerlerle Türkiye’nin tavuk atık haritası oluşturulmuştur. Ayrıca; tüm iller için tavuk atıklarından elde edilebilecek biyogaz miktarları da belirlenmiştir. Türkiye’nin 2009 TUİK tavuk sayılarından yararlanılarak hesaplanan biyogaz potansiyeli 390 milyon m3 ’tür. Türkiye’nin et ve yumurta tavuğu atıklarından elde edilecek biyogaz potansiyelinin enerji eşdeğeri de 8.853 milyon GJ’dur. Hazırlanan atık haritası ve atıklardan elde edilebilecek biyogaz değerleri incelendiğinde; yıllık 10 milyon m3 üzerinde biyogaz potansiyeline sahip iller; Bolu, Balıkesir, Sakarya, Manisa, Afyon, Konya, İzmir, Ankara, Çorum ve Bursa’dır.

Poultry sector is developing rapidly in Turkey. There are 234 082 206 poultry animals in Turkey according to the last agricultural census (2009). 98% of poultry animals are chicken for meat and eggs production. The amount of wet waste of these animals is about 5 923 571 t y b1 . These wastes could be a problem for businesses large if it is not properly utilized. Biogas production is the best way to utilize these type of wastes. In this study, total waste amount was calculated having all the provinces in Turkey from the the number of chickens by taking into account chicken both for meat and eggs and also considering various criteria. Chicken waste map of Turkey was created with these calculated values. In addition, biogas potential amount was determined for all provinces from the amount of chicken waste. The biogas potential of Turkey calculated from the number of chicken is 390 million m3 . Biogas energy equivalance of Turkey is approximately 8.853 million GJ. When the chicken waste map of Turkey is examined; provinces that have more than 10 m3 biogas potential are found to be Bolu, Balıkesir, Sakarya, Manisa, Afyon, Konya, İzmir, Ankara, Çorum and Bursa.