TÜRKİYE’DE PARA POLİTİKASININ YAPISI VE PARA KURALI: 1990-2013 DÖNEMİ

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye örneğinde 1990:1-2013:3 dönemi için para politikasının yapısı, ilgili teorik ve ampirik literatür ışığında ve geri bildirim kurallarına uygun olarak oluşturulan para kuralına dayalı olarak belirlenmeye çalışılmıştır. Taylor (1993) tarafından önerilen para kuralı denkleminin tahminlenmesinde Markov Rejim Değişim tekniği uygulanmıştır. Leeper (1991) terminolojisine göre, para politikasının kriz öncesi dönemlerde ve 1994, 1998, 2001 ve 2008 krizleri süresince pasif yapıya sahip olduğu belirlenmiştir. 2001 yılına kadar genel itibariyle para politikasında sürekli bir pasif yapı gözlenememiş, özellikle de krizlerin başlangıç dönemlerinde görülen para politikası aktif rejimler uygulanan para politikalarda istikrar kaybına neden olmuştur. 2001 sonrasında ise para politikası pasif rejim sürekli olarak devam etmiş ve daha istikrarlı para politikaları uygulanabilmiştir. Bu çerçevede elde edilen bulgular, ele alınan dönem için TCMB’nin Taylor benzeri bir kurala göre hareket ettiğini ve özellikle kriz dönemleri gibi enflasyonun yüksek seyrettiği dönemlerde faiz artışlarının enflasyona bağlı olduğunu göstermektedir. 1990:1-2013:3 dönemi için elde edilen bulgular, TCMB’nin 2001 krizi öncesinde fiyat istikrarını gözeten bir para politikası uygularken, 2001 krizi sonrası dönemde bunun yanında finansal istikrarı da gözeten bir para politikası uyguladığını göstermektedir. Para kuralı denklemi en yüksek olabilirlik tahminleri aracılığıyla elde edilen katsayılar ve rejim geçiş olasılıkları, Türkiye’deki ekonomik gelişmeler, uygulanan iktisat politikaları ve teorik içerikle uyumlu elde edilmiştir.

In this study, by estimating monetary rule equation via the Markov Regime Switching model, the structure of monetary policy is investigated for the Turkish economy for the period of 1990:1-2013:3 in the lights of the theoretical and empirical literature of the feedback rules. According to Leeper (1991) terminology, monetary policy may be characterized as the passive ones especially during the crises of 1994, 1998, 2001 and 2008. We find clear evidences that the probabilities of transition from the active monetary policy regime to the passive monetary policy regime become higher during the periods before the crises under consideration. The partly passive structure in the monetary policy until 2001 leads to the loss of efficiency of the monetary policy especially at the beginning of the crises. After the crisis of 2001, more efficient monetary policy could be managed by the Central Bank of the Republic of Turkey. Empirical evidence related to the period of 1990- 2001 indicates that primary objective of Central Bank of the Republic of Turkey is price stability, whereas it shows that Central Bank of the Republic of Turkey has a monetary policy according to price stability and financial stability.