YANMETİNSELLİK BAĞLAMINDA KARŞILAŞTIRMALI BİR ÇÖZÜMLEME: ANNA GAVALDA’NIN “JE L’AIMAIS/ONU SEVİYORDUM” ADLI ROMANININ FRANSIZCA VE TÜRKÇE BASKILARI

Abstract

Genellikle, bir kitabı üzerinde yer alan unsurlara bakmaksızın alıp hemen okumaya başlamayız. Bununla birlikte bu unsurlara fazlaca dikkat etmez, üzerinde de pek durmayız. Oysa araştırılmaya ve üzerinde kendimizi sorgulamamıza değecek kadar çok sayıda ve önemli işlevleri olan bir yığın unsur vardır. Bu unsurlar, değerleri ve işlevleri bakımından metni alımlamaya, yorumlamaya ve çözümlemeye yardımcı olduklarından göz ardı edilemeyecek kadar önemlidirler. Her yapıt, okunması gereken biçimle ilgili olarak bir yönergeyi içerisinde barındırır: çoğu zaman nasıl okunması ve alımlanması gerektiğini bu özel unsurların varlığı ile önsel olarak kesinler. Bir kitabın başlıksız ya da onu çevreleyen kapak olmaksızın sunulması düşünülemez. Söz konusu roman türü olunca, roman metnini doğru ve tutarlı bir şekilde alımlamak, yorumlamak ve çözümlemek için kendisini çevreleyen bu öğelerin önemi ve işlevi üzerinde durmak kaçınılmaz olarak gündeme gelir. Gérard Genette, bu unsurları, yanmetinsellik (fr. Paratextualité) başlığı altında, metin çevresi (fr. Péritexte) ve kitap çevresi (fr. Épitexte) olmak üzere iki temel alanda incelemeyi önerir. Tutarlı bir anlamlandırma ve yorumlama için, yanmetinsellik, çeşitli yönlerden üzerinde durulması gereken bir alandır; dilsel, görsel, yapısal, anlamsal, iletişimsel, ekinsel, vb… Bu çalışma, Anna Gavalda’nın “je l’aimais/ Onu Seviyordum” adlı romanının Fransızca ve Türkçe baskılarındaki, yazar ya da yayıncı tarafından düzenlenmiş yanmetinsel özellikleri karşılaştırmalı olarak ele alacaktır.

Generally, we do not read a book without looking at the aspects (images, elements and titles) on it. We do not, however, take such aspects seriously into considerations. Yet, there exist a lot of aspects worth examining and questioning. These aspects are so important in value to grasp, interpret and examine the text itself. Each work of art includes a set of codes in terms of its style of reading it: mostly, it defines how and in what way it is to be read through such special aspects. A book cannot be served without a title or cover. As for a novel, the aspects on it necessitate close analysis in order to understand, interpret, and thus, examine it truly. Gérard Genette offers to analyze these aspects in two basic categories as peritexte and epitexte under the title of paratextuality. Paratextuality has an important function in order to make consistent signification and interpretation of the linguistic, visual, structural, semantic, communicative and cultural context. The aim of this study is to analyze the features of paratextuality of Anna Gavalda’s novel by the author and/or the publisher, “je l’aimais/ Someone I Loved,” both in French and Turkish book versions comparatively.