GERÇEK İLE ÜTOPYA ARASINDA ŞEVKET SÜREYYA AYDEMİR

Abstract

Cumhuriyet dönemi modernleşme deneyimi farklı açılardan incelenip, yorumlanabilecek tarihsel ve toplumsal bir olgudur. Bir süreç olarak cumhuriyet modernleşmesi süreklilik ve kopuş perspektiflerinden ele alınmış, değişme, evrim, kırılma, çatışma, devrim vb. kavramlar bu süreci açıklayabilmek adına yoğun olarak kullanılmıştır. Tüm bu yaklaşımların yansımalarına belli ölçülerde erken cumhuriyet dönemini bir canlı tarih olarak yaşayan ve biyografik olarak kaydeden aydınların dünya görüşlerinde, siyasal ve politik tercihlerinde rastlamak mümkündür. Bu aydınlardan biri de Cumhuriyet döneminin geniş bir tarihini siyasal önderler üzerinden yazan Şevket Süreyya Aydemir’dir. Türk düşün hayatı içerisinde önemli bir yeri olan Şevket Süreyya Aydemir, farklı zamanlarda içerisinde bulunduğu TKP, Kadro Dergisi ve Yön Dergisi gibi politik parti ve düşün odakları nedeniyle ilginç bir aydın/ideolog portresi sunmaktadır. Diğer yandan hem dönemin önemli siyasi liderlerinin biyografilerini hem de kendi otobiyografisini kaleme alması, yaşadığı döneme ilişkin tanıklıklarını aktarmış olması, Aydemir’in bu sürecin analizine birinci elden ve önemli bir katkı sunmasına zemin hazırlamıştır. Bu çalışma hem biyografik hem de otobiyografik bir tarihçi olarak Şevket Süreyya Aydemir’in düşünsel/politik değişim ve farklılaşma parametrelerini incelemeyi amaçlarken, aynı zamanda bu parametreler çerçevesinde Şevket Süreyya’nın Cumhuriyetle birlikte bir değişme süreci içerisine giren Türkiye toplumuna yönelik bakışını tartışmaktadır. Bu çerçevede, Turancılıktan, sosyalizme ve oradan Kemalizm’e evrilen düşünsel evrim halkaları içerisinde Türkiye toplumunun sorunları karşısında getirmiş olduğu çözüm önerileri ele alınacak ve Türkiye’nin düşünsel iklimi içerisine yerleştirilmeye çalışılacaktır.

The modernization process of the Republic is such a long historical and social phenomenon that it can be interpreted in many different angles. All the alterations, evolutions, crashes, struggles, and revolutions reflected in the memories and the political inclinations of the intellectuals who witnessed this era. Among these intellectuals, Şevket Süreyya Aydemir wrote the history of the republic through the lives of the political leaders of the era. Şevket Süreyya Aydemir, having a place of great importance in the intellectual life of Turkey, is an intriguing profile with his intellectual career in TKP, Kadro Dergisi, and Yön Dergisi. Aydemir, on the other hand, witnessed all the early periods of the modernization process and expressed his testimony through biographies of both the important political leaders of the era and himself. This study, aims to scrutinize the evolution of the intellectual climate of Turkey through the alterations took place in the intellectual and political life of Aydemir as a biographical and autobiographical historian. This study also aims to discuss Aydemir’s proposed solutions, which vary ideologically from socialism to Kemalism, to the problems of Turkish society, and to find the true place of Aydemir within the Turkish intellectual climate. Şevket Süreyya Aydemir is a biographer, autobiographer and historian.