Doğu Anadolu Kırmızısı Sığırlarında Büyüme ve Gelişme Özellikleri Üzerine Etkili Bazı Çevre Faktörleri

Abstract

Doğu Anadolu Kırmızısı (DAK) ırkı sığırların farklı yaşlardaki canlı ağırlık, canlı ağırlık artışları ve bazı vücut ölçüleri belirlenerek, bu özellikler üzerine etkili çevre faktörleri incelenmiştir. Ana yaşının doğum ağırlığı üzerine etkisi çok önemli (P<0.01) bulunmuştur. En düşük ortalama doğum ağırlığı 3 yaşlı analardan doğan buzağılardan, en yüksek doğum ağırlığı ise 5 yaşlı anaların buzağılarından elde edilmiştir. Erkek hayvanların değişik yaşlarda dişilere göre daha yüksek canlı ağırlığa ve ağırlık artışlarına sahip oldukları görülmüştür. Cinsiyetin canlı ağırlık üzerine etkisi, 9 ve 12 ay ağırlıkları hariç çok önemli (P<0.01) bulunmuştur. Buzağılara farklı miktarlarda sütle beslemenin 3, 6 ve 9 ay ağırlıkları ile ağırlık artışları üzerine çok önemli derecede (P<0.01) etki yaptığı saptanmıştır. Doğum yılının DAK’larda günlük canlı ağırlık artışları üzerine etkisi de çok önemli (P<0.01) olmuştur. Bu sonuçlar ele alınan özellikler üzerine çevresel faktörlerin önemini ortaya koymakta olup, yapılacak ıslah çalışmalarında bunlara göre düzeltmelerin yapılması gerekmektedir.

Live weights, weight gains and some body measurements at different ages of Eastern Anatolian Red Cattle (EAR) were determined and some environmental factors affecting on these traits were investigated. The effect of dam’s age on the birth weight was highly significant (P<0.01). Although the lowest birth weight was obtained from calves of dams at the 3 years of age, the highest birth weight was obtained from calves given birth by cows at the 5 years of age. The males had heavier live weights and weight gains at different ages than the females. The effect of the sex on the live weights except for 9 and 12 months weights was found as highly significant (P<0.01). Feeding of the calves with different amount of milk had significant (P<0.01) influence on the 3, 6 and 9 months weights as well as weight gains. The effect of the years on the daily weight gains in EAR was also highly significant (P<0.01). The results shows the importance of the environmental effects on the traits studied and revealed that there is need for them to be corrected prior to the improvement studies.