OECD Ülkeleri Sağlık Sistemi Göstergelerine Çok Boyutlu Bir Yaklaşım

Abstract

Türkiye, 2003 yılında uygulanmaya başlayan sağlıkta dönüşüm programı ile birlikte sağlık alanında reform niteliği taşıyan köklü bir değişim sürecine girmiştir. Bu çalışmanın amacı, OECD ülkelerinin sağlık göstergelerine göre sınıflandırılması ve Türkiye’nin sağlık sistemi açısından benzerlik gösterdiği OECD ülkelerinin belirlenmesidir. Çalışmada, sağlık göstergeleri açısından OECD ülkelerinin benzer ve farklı yönlerinin tespit edilmesinde çok değişkenli istatistiksel analiz yöntemlerinden çok boyutlu ölçekleme ve kümeleme analizlerinden yararlanılmıştır. Araştırma kapsamında 33 OECD üyesi ülkeye ait 17 sağlık göstergesine ait veri, 2002 ve 2015 yılları için ayrı ayrı çözümlenmiştir. Ülkelerin kümelenmesinde ve kümelerin farklılaşmasında etkili olan değişkenler belirlenmiştir. Çok boyutlu ölçekleme analizi sonuçlarına göre, Türkiye 2002 yılında Meksika, Macaristan, Letonya, Polonya, Slovak Cumhuriyeti ile 2015 yılında ise Meksika, Estonya, Kore, Letonya, Polonya ile sağlık göstergeleri açısından benzerdir. Araştırma bulguları, Türkiye’de sağlık reformları sürecinde sağlık göstergelerinin iyileştirilmesi adına önemli adımların atıldığını göstermektedir. Ancak, tüm bu gelişmelere rağmen Türkiye, sağlık reformu öncesi dönemi ifade eden 2002 yılı ve reform sonrası dönemi ifade eden 2015 yılında Meksika, Letonya ve Polonya’nın da içinde olduğu gelişmekte olan ülke grubundan oluşan kümede yer almıştır.