Diyabetik Yaşlılarda Polifarmasi ve Malnütrisyon İlişkisinin Değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Tip 2 diabetes mellitus (T2DM), yaşlı yetişkinlerde sık rastlanan kronik hastalıklardandır. İlerleyen yaşla birlikte kronik hastalıklarla ilişkili polifarmasi ve protein-enerji malnütrisyonu metabolik nedenlere bağlı olarak T2DM hastalarında sık görülebilir ve prognozu olumsuz etkileyebilir. Bu çalışmada T2DM hastalarında polifarmasi ve malnütrisyon ilişkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Şubat-Kasım 2021 tarihleri arasında İç Hastalıkları ve Geriatri Polikliniği’ne başvuran, 65 yaş ve üzeri T2DM tanısı olan ve oral anti-diyabetik ilaç tedavisi alan 321 hasta çalışmaya dahil edildi. Hastaların verileri tıbbi dosyalarından retrospektif olarak elde edildi. Beş ve üzeri ilaç kullanımı polifarmasi olarak kabul edildi. Beslenme durum değerlendirmesinde Mini Nutrisyonel değerlendirme- kısa form (MNA-SF) kullanıldı. Bulgular: T2DM tanısı ile takip edilen hastalarda eşzamanlı kullanılan ilaçların medyan sayısı 5 idi. Hastaların 209’unda (%65,1) polifarmasi, 21’inde (%6,5) ise şiddetli polifarmasi saptandı. Polifarmasisi olan hastaların 43’ünde (%20,6) malnütrisyon saptanırken şiddetli polifarmasisi olan 21 hastanın 17’sinde (%80,1) malnütrisyon vardı. İlaç sayısı ile HbA1c arasında pozitif, MNA-SF puanı ile negatif korelasyon saptandı (sırasıyla r=0,792, p<0,001, r=-0,317, p<0,001). Yapılan lojistik regresyon analizine göre HbA1c ve polifarmasi varlığı malnutrisyon gelişiminde etkili faktörler olarak bulundu (p=0,009, p=0,002). Sonuç: Mevcut bulgular yaşlı T2DM hastalarında polifarmasinin oldukça yaygın olduğunu ve sıklıkla malnütrisyona eşlik ettiğini göstermektedir. Yaşlı hastalarda birbiri ile iç içe geçmiş polifarmasi ve malnütrisyonun gözden kaçırılmaması için her vizitte kullanılan ilaçların gözden geçirilmesi, yeni başlanan veya kullanılmakta olan ilaçlarla ilişkili olabilecek malnütrisyonun değerlendirilmesi önemlidir.