Çocuk oyun alanlarının yeterlilik ve tasarım ilkeleri yönünden değerlendirilmesi; İstanbul Gaziosmanpaşa örneği

Abstract

Düzensiz, hızlı kentleşmeden dolayı ekolojik faaliyetler göz ardı edilmiştir, kentte insanların yaşam kalitesi olumsuz etkilenmiştir. Bundan dolayı; kent sakinleri dinlenmek için kentlerde bulunan açık-yeşil alanlara kolaylıkla ulaşabilmelidir. Açık-yeşil alan olan çocuk oyun alanları; çocukların oyun ihtiyacını karşılayan önemli kent öğesiyken, yetişkinler içinde rekreasyon alanıdır. Araştırmanın materyalini, İstanbul'un Gaziosmanpaşa ilçesinde bulunan çocuk oyun alanları oluşturmaktadır. İlçede 85 adet park olup, toplamda 239.410 m² alan kaplamaktadır. Parklar, yeterlilik ve tasarım ilkeleri doğrultusunda incelenmiştir. Parklarda yeterlilik kriteri; mahalle ölçeğinde kişi başına düşen oyun alan miktarı ve parkların mahalledeki konutlara yürüme mesafesi bakımından incelenmiştir. Oyun alanlarını tasarım ilkeleri açısından değerlendirilirken alanda gözlem yapılmış ve alan gözlem formu doldurulmuştur. Çalışmanın sonucunda, ilçede çocuk başına düşen oyun alan miktarı 1,89 m² bulunmuştur. İlçedeki 16 mahallenin 7'sinde çocuk başına düşen oyun alan miktarı 1 m²'den fazla, 8'inde 1 m²'den az, 1 mahallesinde ise çocuk oyun alanı olmadığı görülmüştür. İlçe standart değerlerin altında kalsa da birçok il ve ilçenin sayısal değerlerine göre kişi başına düşen oyun alan miktarı daha fazla çıkmıştır. Oyun alanlarının yeterlilik kriteri ikinci olarak yaşlara göre yürüme uzaklığı incelendiğinde; mahalleler kendi içlerinde yürüme mesafesinde olmasa da komşu mahallelerin oyun alanlarıyla desteklendiği tespit edilmiştir. Oyun alanları tasarım ilkeleri bakımından incelendiğinde birçok kriteri sağladığı saptanmıştır. Bu çalışmayla, kapsamlı çocuk oyun alanı envanteri oluşturmak hedeflenmiştir.

Due to irregular and rapid urbanization, ecological activities have been ignored, and the quality of life of people in the city has been adversely affected. Because of this; urban residents should have easy access to open-green areas in cities to relax. Children's playgrounds, which are open-green areas; while it is an important urban element that meets the play needs of children, it is a recreation area for adults. The material of the research consists of children's playgrounds in the Gaziosmanpaşa district of Istanbul. There are 85 parks in the district, covering a total area of 239,410 m². The parks were examined in accordance with the principles of competence and design. Qualification criteria in parks; In the neighborhood scale, the amount of playgrounds per capita and the walking distance of the parks to the houses in the neighborhood were examined. While evaluating the playgrounds in terms of design principles, observations were made in the field and the field observation form was filled. As a result of the study, the amount of playground per child in the district was found to be 1.89 m². It has been observed that the amount of playground per child is more than 1 m² in 7 of the 16 neighborhoods in the district, less than 1 m² in 8 of them, and there is no children's playground in 1 neighborhood. Although the district is below the standard values, the amount of playground per capita is higher than the numerical values of many provinces and districts. When the adequacy criterion of the playgrounds is examined, the walking distance by age is examined; although the neighborhoods are not within walking distance, it has been determined that neighboring neighborhoods are supported by playgrounds. When the playgrounds are examined in terms of design principles, it has been determined that they meet many criteria. With this study, it is aimed to create a comprehensive children's playground inventory.