BAKANLAR KURULU LİSTESİNİN CUMHURBAŞKANINCA REDDİ SUAT HAYRİ ÜRGÜPLÜ HÜKÜMETİ ÖRNEĞİ (14 Mayıs 1972)

Abstract

12 Mart 1971 Muhtırası sonucu istifa eden Süleyman Demirel hükümeti yerine, Ordu"nun isteği üzerine Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay tarafından Nihat Erim başbakanlığında, çoğunluğu teknokratlardan oluşan bir hükümet görev yapmaya başlamıştır. Teknokratlar hükümeti bunalımı azaltamayınca, Erim, 16 Nisan 1972"de ikinci kez istifa etmiştir. Ardından Sunay, hükümeti kurma görevini kontenjan senatörü Suat Hayri Ürgüplü"ye vermiştir. Ürgüplü"nün 1965"te, Dördüncü Koalisyonun Başbakanı olarak ülkeyi selametle seçimlere götürmesi; destek görmesini beraberinde getirmiştir. Ürgüplü, mecliste grubu bulunan dört partiden de bakan almak şeklinde bir reform hükümeti kurmak için temaslarına başlamış; güçlükleri aşmak için görüşmeler gerçekleştirmiş ve bir mektup diplomasisi yürüterek, dört partiyi hükümete bakan verme hususunda ikna edebilmiştir. Ancak arz ettiği hükümet, Ordu"nun yönlendirmesiyle Sunay tarafından reddedilmiş; bunun üzerine Ürgüplü istifa etmiş; hükümet kurma görevi Ferit Melen"e verilmiştir. Melen, selefi Ürgüplü"nün, önceden çözdüğü uyuşmazlıkların ışığında hükümeti kısa zamanda kurmuş ve hükümet, meclisten güvenoyu almıştır. Makale, Ürgüplü"nün, 29 Nisan-14 Mayıs 1972 arasında hükümeti kurmak için görev alışını, temaslarını, karşılaştığı güçlükleri, yürüttüğü mektup diplomasisini, hükümeti tesis etmesini ve listesinin reddedilmesinin ertesinde istifa etmesini konu edinmektedir

Upon the request of the Turkish army, in Suleyman Demirel Government?s stead, which had resigned as a result of the “Memorandum” on 12 March 1971, a government under the premiership of Nihat Erim that consisted a group of technocrats was formed. Erim resigned for the second time on April 16, 1972, as he failed to resolve the crisis through requested reforms. Then President Sunay gave the task of forming a government, to the quota senator Suat Hayri Ürgüplü. Because Ürgüplü, as the Prime Minister of the fourth coalition government of Turkey, had been successful in leading the country until the elections of 1965 without any major problems, his assignment met with widespread support. After several meetings and wellconducted correspondence diplomacy, he persuaded all four parties that were represented at the parliament to appoint a minister for the government. However, the cabinet he offered was rejected by the President Sunay, who was acting under the influence of the army. In response, Ürgüplü resigned. His successor, Ferit Melen, rather easily managed to form a government thanks to the Ürgüplü?s previous efforts in overcoming many difficulties on the way. This article narrates Ürgüplü?s attempt at building a cabinet between April 29 and May 14, his communication with other actors in the system, the difficulties he faced, his diplomacy carried out through correspondence and his resignation after the rejection of the list he presented