Dilbilgiselleşme ve Edat Kavramı

Abstract

Bu çalışma dilbilgiselleşme çerçevesinde edat oluşumunu incelemekte buna göre edat kategorisinin sınırları, özellikleriyle birlikte edat oluşum aşamalarından olan ikincil edat kategorisinin sınır ve özelliklerini belirtmeyi amaçlamaktadır. Makale dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde bağımsız, sözcüksel bir birimin dilbilgisel bir birime dönüşme sürecini, bağımlı, dilbilgisel bir birimin ise daha çok dilbilgiselleşme sürecini açıklayan, dil birimlerin hem bu gelişim ve değişim aşamalarını hem de bu süreçte birbirleri arasında gerçekleşen ilişkiler ağını inceleyen dilbilgiselleşme kuramının özellikleri, kapsam alanı değerlendirilmiştir. İkinci bölümde kuramı oluşturan süreçler tartışılmış, üçüncü bölümde buna göre edat ve ikincil edat kavram alanı ve özellikleri açıklanmıştır. Dördüncü bölümde ise bu kapsamda Eski Uygur Türkçesine ait aşnu ve ö?re edatları değerlendirilmiştir.

This study examines the formations of postposition and accordingly aims to identify boundaries and features of postposition category in conjunction with boundaries and features of secondary postposition which is formation phases of the postposition. This article consist of four parts. The first part, features, scope of the grammaticalization theory which explains the processes of transformation of an independent, lexical unit into a grammatical unit together with the further grammaticalization phases of any single grammatical unit and examines both these development and change stages of language units and their relational networks occurring in this time are evaluated. In the second part, the processes that constitute grammaticalization theory are discussed, according to this in the third part the conceptual field and properties of postposition and secondary postposition are explained. In the fourth part, postpositions of aşnu and ö?re belonging to the Old Uighur Turkic are evaluated within this scope.