CBS Kullanılarak Su Kalitesinin Dağılışı ve Değerlendirilmesi: Cevizli Dere Havzası (Tekirdağ) Örneği

Abstract

Su kaynakları üzerine artan insan baskısı kirlilik problemini ortaya çıkarmıştır. İlgili durum su kaynaklarının kalitesinin belirlenmesine ve değerlendirilmesine yönelik çalışmaların yapılmasını gerekli kılmıştır. Bu çalışmada Cevizli Dere Havzası'nın yeraltı sularının içme ve sulama açısından kalitesinin ve dağılışının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu değerlendirme Çok Kriterli Karar Verme yönteminden yararlanılarak Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) destekli olarak gerçekleştirilen analize göre yapılmıştır. Çalışmada, 38 kaynak, 23 kuyu ve 11 sondaj kuyusu üzerinde yapılan fiziksel ve kimyasal ölçüm sonuçları kullanılmıştır. Bunun yanında 1/25.000 ölçekli topografya hariralarından temel altlık harita olarak yararlanılmıştır. Ayrıca çeşitli kurumlar tarafından üretilen Sayısal Yükseklik Modeli (GDEM)'nden ve Tekirdağ Belediyesi tarafından yaptırılan 1/12.000 ölçekli mühendislik jeolojisi haritasından da faydalanılmıştır. Bütün bu verilerin dağılışı ve haritalandırılması, ArcInfo/ArcMap10.0 paket programı destekli olarak CBS ortamında jeoistatiksel yöntemler kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgular arazi çalışmaları ile yerinde kontrol edilmiştir. Sonuçta havza alanındaki yeraltı sularının kalitesi bakımından orta kaliteli olduğu tespit edilmiştir. Yüksek kaliteli yeraltı sularının Tekirdağ şehir sınırları içerisinde kalan 100. Yıl ve Karadeniz mahallerinde; düşük kaliteli yeraltı sularının ise Yağcılı ve Kayı köyleri çevreleri ile Tekirdağ şehrinin Çınarlı mahallesinde bulunduğu anlaşılmıştır. Havza alanındaki yeraltı sularının kalite açısından dağılış sonuçları literatürde bildirilen sonuçlarla örtüşmektedir. Bu çalışma, diğer sahalar için yapılacak benzer çalışmalarda CBS tekniklerinin rahatlıkla kullanılabileceğini göstermiştir

Increasing human pressure on water resources has revealed that the problem of pollution. The situation regarding made the determination and the evaluation of the quality of water resources necessary for the studies to be undertaken. In this paper, assessment and spatial distribution of quality of ground water in terms of potation and irrigation for Cevizli Stream Basin wasaimed. This assessment was made by the Geographical Information Systems (GIS) based analysis while using method of Multicriteria Decision Making. In the study, the physical and chemical measurement results of the 38 water supplies, 23 wells and 11 boreholes, which were reported in the literature, along with materials of variety mapping were used and created new thematic maps. After all, it has been detected that the basin was moderate quality in terms of the quality of groundwater. High quality of groundwater has been found in Karadeniz district and 100.yıl district with in the boundaries of Tekirdağ city; low quality of groundwater has been found in around of Kayı and Yağcılı villages and Çınarlı district with in the boundaries of Tekirdağ city. Distribution results in terms of quality of groundwater in the basin correspond to the results reported in the literature. Eventually, the techniques of GIS can be utilized to similar studies for different areas