Atıktan geri kazanım yolu ile elde edilen metal naftenatların tekstil terbiyesinde kullanımı

Abstract

Bu yüksek lisans tez çalışması üç aşamadan oluşmaktadır.Çalışmanın birinci bölümünde naftenik asitler farklı metaller ile reaksiyonasokulmuştur. Farklı metal naftenatlar (metal siklo hekzan monokarboksilatlar ve metal siklo hekzan dikarboksilatlar) elde edilmiştir. Elde edilen bu metal naftenatların kimyasal yapısı spektrofotometrik yöntemler ile aydınlatılmıştır (IR ve NMR). Çalışmanın ikinci bölümünde ise, elde edilen bakır, kobalt ve nikel naftenatlarınultrason teknolojisinden faydalanılarak tekstil sektöründe boyarmadde olarak kullanılabilirliği incelenmiştir. Bunun için farklı metal içerikli bu boyarmaddelerin her birinin ultrasonik banyoda; boyarmadde miktarı, dispergatör miktarı ve pH?a bağlı olarak çözünürlükleri incelenmiştir. Burada ultrason teknolojisinin kullanılmasının amacı, metal naftenatlarınboyama banyosundakiçözünürlüklerinin arttırılmasıdır.En düzgün boyama yün kumaşta sağlanmıştır. Optimum koşullar çerçevesinde farklı metal naftenatlar ile boyanankumaşlara kanserojen, alerjen ve haslık testleri yapılmıştır. Ayrıca naftenatlar ile yapılan boyama işlemi sonrası tekstil atık boyama suyunun çevresel açıdan değerlendirilmesi amacı ile tekstil atık suları için önemli parametreler olan bulanıklık, pH, Askıda Katı Madde ve Kimyasal Oksijen İhtiyacı değerleri incelenmiştir. Çalışmanın son aşamasında ise bakır, çinko, kobalt, nikel, potasyum, sodyum ve gümüş naftenatlar emdirme yöntemine göre pamuklu kumaşlara aplike edilmiş olup, bu metal naftenatların antibakteriyel özellikleri araştırılmıştır. AATCC 147standardı çerçevesinde antibakteriyeltest yapılmış olup, kumaşta yıkamadan önce ve 3, 5, 10, 15 ve 20 yıkama sonrası antibakteriyel etkinin devam edip etmediği incelenmiştir.

In this graduate license thesis study was planned to take place in three stages. Firstly naphten asid created by the by-fractions of petrol was create the metal and metal naphtenats compound (CycleHexane Mono carboxylates, CycleHexane Di carboxylates). The structure of this compound was researched by spektrophotometric ways (IR and NMR). Secondly, for this dying element three different factors were observed. The initial stage of this study was to research the availibility of the usage of the copper, cobalt and nickel naphtenats which was made by the reaction of the naphten acids and some metal compounds in the dying by ultrasound method in textile. These were the amount of the dying material amount of the dispergator and the pH levels. Ultrasonicenergy was used in dyeingmethod too. Dying was to effectedwool fabrics were observed. Tests were performed in order to determine whether the dye has carcinogenic, allergy and fastness effect. Also the metal naphtenats with doneat dyeing process, then textile wastewater was done pH, Suspended Solids and Chemical Oxygen Demand tests for environmentally result. Finally, for this aim, complex compounds with copper, zinc, cobalt, nickel, potassium,sodium and silver naphtenats were appliqued into cotton fabric by padding process, and antibacterial effects of them were evaluated. After application process, antibacterial test was applied to AATCC 147 agar diffusion test method on cotton fabric before washing and after 3-5-10-15-20 washings.