Önemli bazı yonca çeşitlerinde (medicago sativa l. ) biçim zamanının verim ve kalite özellikleri üzerine etkilerinin saptanması

Abstract

Bu araştırma, kaliteli kaba yem ihtiyacının karşılanmasında büyük önem sahip bazı yonca (Medicago sativa L.) çeşitlerinin farklı biçim dönemlerinin verim ve verim özellikleri ile kalite değerlerini belirlemek amacıyla 2016-2018 yıllarında iki yıl süre ile Tekirdağ’da sulama yapılmadan yürütülmüştür. Araştırma tesadüf blokları desenine göre faktöriyel düzende 3 tekrarlamalı olarak kurulmuş ve denemede Gözlü-1, Bilensoy 80, Prosementi Bologna, Plato ve Verko olmak üzere 5 farklı yonca çeşidi materyal olarak kullanılmış ve iki farklı ( %10 ve % 50 çiçeklenme) dönemde biçilmiştir. Her iki yetiştirme döneminde ve iki farklı biçim zamanında elde edilen sonuçlar; çalışılan özelliklerin genel ortalamasının iki yıl arasında önemli farklılıklar gösterdiğini, birinci üretim yılının ikinci yıldan daha yüksek gerçekleştiğini göstermiştir. Yapılan istatistiki analizler sonucunda yıllar arasındaki farklar önemli bulunmuş ve ayrı ayrı incelenmiştir. İlk ve ikinci yıl ortalama değerlerine göre yonca çeşitlerinde bitki boyu değerlerinin 74.99 cm ile 46.98 cm aralığında değişim gösterdiği, ikinci yıl alınan sap çapı değerlerinin 1.41- 1.59 mm arasında değişim gösterdiği tespit edilmiştir. Yine ikinci yıl belirlenen 2. ve 3. biçim arasındaki fark ile biçim sayısı x biçim dönemleri inretaksiyonunun istatistiki olarak önemli olduğu belirlenmiştir. Buna göre; 2. biçimde 8.64 adet olan yaprak sayısı 3. biçimde 17.54 adet olarak saptanmıştır. İnteraksiyon açısından değerlendirildiğinde 3. biçimdeki yaprak sayısının daha yüksek olduğu saptanmıştır. İkinci biçimde %50 çiçeklenme dönemindeki yaprak sayısı (7.12 adet) %10 çiçeklenme dönemindeki yaprak sayısından (10.16 adet) yüksek bulunmuştur. Üçüncü biçimde ise %10 ve %50 çiçeklenme döneminde sırası ile 17.02 ve 18.06 adet olarak birbirine yakın değerler belirlenmiştir. En yüksek yeşil ot verimi 4188,98 kg/da ile Gözlü-1, en düşük verim ise (3543.71 kg/da ) ile Bilensoy 80 çeşidinde belirlenmiştir. Biçim zamanlarına bağlı olarak yeşil ot verimi farklılık göstermiştir. % 50 çiçeklenme dönemi (4353,24 kg/da) %10 çiçeklenme dönemine göre (3190,67 kg/da) daha fazla ot verimine sahip olmuştur.

This study was conducted to determine effect of harvest times on yield and yield components of alfalfa (Medicago sativa L.) varieties in Tekirdağ conditions without irrigation between 2016 – 2018. The study was carried ot in randomized complete block design with three replications. Gözlü-1, Bilensoy 80, Prosementi Bologna, Plato and Verko varieties was used as material, plants were harvested in two different flowering stages (%10 and % 50). In two years statistical results, the characters of the study has significant differences and first year has higher results more than second year. According to statistical analyses years has significant differences and years was examined separately. In two years results plant height varied between 74,99 – 46,98 cm. Stem diameter was varied between 1,41 – 1,59 mm in second year. Harvest number x harvest time interaction has statistical differences at 2. and 3. harvest. According to this result; leaf number was determined 8,64 pcs at 2. harvest, 17,54 pcs at 3. harvest. Leaf number was found higher at %10 flowering time (10.16 pcs) more than %50 flowering stage (7.12 pcs) at 2. harvest. Leaf number varied between 17,02 – 18,06 pcs at 3. harvest on %10 and %50 flowering stage. Highest fresh forage yield was determined from Gözlü-1 (5718,21 kg/da), lowest fresh forage yield was determined from Prosementi – Bologna (4525.98 kg/da ). Fresh forage yield varied belongs to harvest stage. % 50 flowering stage has 5668.20 kg/da and %10 flowering stage has 4221.33 kg/da fresh forage yield. At harvest time x variety combinations, combination %50 flowering stage Gözlü-1 variety has highest fresh forage yield 6826.66 kg/da.