İkinci ürün silajlık mısırın sulama zamanının planlanması ve su-verim-kalite ilişkilerinin belirlenmesi

Abstract

Tekirdag kosullarında 2006 yılında II. ürün mısır bitkisinin (Zea mays L.) farklı sulama metotları altında, yeterli ve kısıtlı sulama uygulamalarına karsılık sulama programlarının olusturulması amacıyla yürütülen bu çalısmada, toplam büyüme mevsimi boyunca su ihtiyacının %0, %50 ve %100’ ünün karsılandıgı durumlarda verim ve verim ögeleri, su-verim iliskileri belirlenmeye çalısılmıstır. Arastırma sonucunda, mevsimlik bitki su tüketimi degerleri karık sulama yönteminde 388 - 506 mm, damla sulama yönteminde 293 - 429 mm arasında degismistir. En yüksek yesil ot verimi, karık ve damla sulama yöntemi için sırasıyla 98.96 t ha-1 ve 92.91 t ha-1 ile büyüme mevsimi boyunca sulama suyu ihtiyacının tam olarak karsılandıgı deneme konusundan elde edilmistir. Genel olarak, farklı sulama yöntemlerinin, verim ve verim elamanlarını istatistiksel olarak etkilemedigi belirlenirken, sulama düzeyleri arasında istatistiksel açıdan önemli farklılıklar elde edilmistir. Sulama suyu kullanım randımanı (IWUE) degerleri karık sulama yönteminde 20.83 – 27.00 kg m-3, damla sulama yönteminde ise 19.56 – 21.92 kg m-3 arasında degisirken, su kullanım randımanları (WUE) ise sırasıyla 21.92 – 23.67 ve 21.66 – 29.52 kg m-3 arasında degismistir. Ayrıca, arastırmada uzaktan algılama tekniklerinden biri olan infrared termometre teknigi kullanılarak, sulama zamanı planlamasına baz olusturacak iliskilerin belirlenmesi amaçlanmıstır. Çalısmada, dört farklı sulama konusunun, verim ve sayısal yaklasım ile hesaplanan bitki su stresi indeksi degerlerine etkisi arastırılmıstır. CWSI degerlerinin degisimi, toprak nem içerigindeki degisimle aynı egilimi göstermistir. Topraktaki nem eksikligi arttıkça, CWSI degerlerinde artıs görülmüstür. Sonuçta, bitki su stresi indeksi degerlerinden sulama zamanının belirlenmesinde ve mısırın verim tahmininde yararlanılabilecegi belirlenmistir. Ayrıca, bitki su stresi indeksi (CWSI) ile yaprak alan indeksi (LAI) arasında önemli iliskiler elde edilmistir.

The main objectives of this study which was conducted under Tekirdag conditions and different irrigation methods in 2006 were to obtain irrigation scheduling of second crop maize (Zea mays L.) under adequate soil water supply during to whole growing season and under limited soil water supply at the different combinations. In this research, yield and yield components and yield response factors were determined under the condition which 0%, 50% and 100% of water requirement was supplied during the whole growing season. As a result, the seasonal crop evapotranspiration for the furrow and drip irrigation methods changed as 388 - 506 mm and 293 - 429 mm, respectively. The highest green crop yield was obtained for the furrow and drip irrigation methods as 98.96 t ha-1 and 92.91 t ha-1, respectively, from the plots which irrigation water was adequately applied during total growing season. Generally, the effects of irrigation methods on yield and yield parameters were not statistically significant, while the effects of irrigation levels on yield and yield parameters were statistically significant. Water use efficiency (WUE) changed as 19.56 – 21.92 kg m-3 for furrow irrigation 21.66 – 29.52 kg m-3 for drip irrigation while irrigation water use efficiency (IWUE) changes as 20.83 – 27.00 kg m-3 (furrow irrigation) and 22.99 – 31.68 kg m-3 (drip irrigation). Also, the objective of this study is to determine the relationship to be based on irrigation scheduling of maize using infrared thermometer which is one of the remote sensing techniques. The effects of four irrigation levels on green crop yields and resulting CWSI which was calculated by using the empirical approach were also investigated. The trends in CWSI values were consistent with the soil water content induced by deficit irrigations. Unlike the yield, CWSI increased with increased soil water deficit. The CWSI value was useful for evaluating crop water stress in maize and should be useful for timing irrigation and predicting yield. Moreover, statistically significant correlations were found between CWSI and leaf area index (LAI).