Türkiye'de Bitkisel Ürünlerde Maliyet Hesabında ve Anket Uygulamalarında Teknik Elemanların Karşılaştıkları Sorunların Belirlenmesi

Abstract

Tarımsal ürün maliyetleri, desteklemelerin belirlenmesinden bilirkişi raporlarının hazırlanmasına kadar birçok alanda ve politika karar alıcılarından bilimsel çalışmalar/etki analizleri yapan araştırıcılara kadar çok geniş bir yelpazede gerekli olmaktadır. Bu nedenle, tarımsal ürün maliyetlerinin ülke ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde, bilimsel yöntemlerle, doğru ve zamanında hesaplanması gereklidir. Ürün maliyetlerinde ihtiyaçlar doğrultusunda ürün sayısındaki artış, süreklilik ve tüm ülke kapsamında yapılmaya başlanmasıyla önemli bir gelişme sağlanmıştır. Çalışmanın ana amacı, Türkiye'de bitkisel ürünlerde maliyetlerin belirlenmesinde görev alan personelin sahadan verileritoplamada, değerlendirmede ve uygulama aşamasında karşılaştıkları sorunları belirlemekve mevcut durum tespiti yapmaktır. Bu kapsamda, çalışmanın ana materyalini "Bitkisel Ürünlerde Maliyet Otomasyon Sisteminin Kurulması" projesi kapsamında düzenlenen eğitim öncesinde, bitkisel ürünlerde maliyet anketlerinin yapılması ve değerlendirmesinde İl Müdürlüklerinde görevli olan Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı personeli ile yapılan anketler oluşturmaktadır. Çalışmada 75 teknik personelle görüşülmüş! ve teknik elemanların özellikleri, bilgi düzeyi ve eğitim istekleri, anket uygulamada ve maliyet hesabında karşılaşılan sorunların tespitine yönelik sorular yöneltilmiştir. Araştırma sonucunda, maliyet çalışmalarında görev alan personelin %18,7'sinin Tarım Ekonomisi bölümü mezunu olduğu, %29,3'ünün kadın, %20'sinin 5 yıldan az süredir Bakanlıkta görev yaptığı, %58'inin anket yapma konusunda ve %66'sının ise maliyet hesaplama konusunda herhangi bir eğitim almadığı belirlenmiştir. Çalışılan süre ile maliyet hesaplama yöntemi konusundaki bilgi düzeyi, maliyet hesaplama tecrübesi ve veri kaynaklarına ulaşım arasındaki ilişki anlamlı bulunmuştur.

Agricultural product costs are required in a large variety of practices including the determination of subsidy policies, preparation of expert reports, and also vital for politic decisionamakers as well as researchers, who carry out scientific studies and effect on calculations. Therefore, agricultural product costs should be calculated via scientific methods, without errors at right time and also by ensuring that the calculation outcome shout meet the requirements of the country. Today, agricultural product costs are in highaprogress in parallel to the increase in product quantity, sustainability and their spreading into all over the country as well as the permanent important agricultural product costs have. The main objective of this study is to determine the difficulties confronted by the technical staff, dealing with determining plant product costs in Turkey, considering accumulating and evaluating the data accessed at site as well as difficulties at implementing stage. Within that scope, the main materials of this study are comprised of surveys carried out by the personnel working in Provincial Directorates of the Ministry of Food, Agriculture and Livestock and responsible for carrying out and evaluating the surveys of plant product costs, before training held within the scope of the Project regarding"! Automation System of Establishing Plant Product Costs". Within this study, 75 technical staff was interviewed considering capabilities of the technical personnel, their level of knowledge, their motivation for training as well as difficulties they confronted with considering costa analysis. As far as the outcome of this research indicated that; 18,7% of those personnel involved in determination of the cost of crop production were graduates of the Department of Agricultural Economics, and 29,3% of that number is comprised of women. It also indicates that; 20% of the total staff has less than 5 yearsaexperience in the Ministry and 58% of the staff had previously no education considering survey implementation while 66% of them had no education in cost calculation either. As consequence, the correlation information on costacalculation methods and the workatime, experience on costacalculation and access to data sources are found to be significant.