ÜRÜN UZAYI YAKLAŞIMI GÖSTERGELERİ BAĞLAMINDA MEKÂNSAL BAĞIMLILIĞIN TÜRKİYE İBBS DÜZEY 2 BÖLGELERİ İÇİN SINANMASI

Abstract

Neoklasik büyüme modelleri verimlilik artışlarını dışsal bir faktör olarak değerlendirmiştir. 1980’li yılların ortalarından itibaren geliştirilen ve içsel büyüme modelleri adı verilen modeller teknolojik ilerlemeleri içsel hale getirmeye çalışmıştır. Ürün uzayı yaklaşımında da içsel büyüme modellerinde olduğu gibi teknoloji içsel kabul edilmektedir. Ancak bu yaklaşımın farkı, verimlik artışlarının kaynağına ilişkindir. Bu yaklaşıma göre sanayi devrimi sonrası dönemde yaşanan hızlı ekonomik büyüme, ürünlerin nasıl üretilebileceğine dair bilgi birikimindeki (üretken bilgi) artışlara dayanır. Üretken bilgi/beceri seti doğrudan ölçülemediği için dolaylı olarak ölçümünde sofistikasyon adı verilen EXPY kullanılmıştır. Bununla birlikte, mekânsal bağımlılığın varlığının ihmal edilmesi, analiz sonucunda elde edilen katsayıların yanlı ve tutarsız olmasına yol açabilir. Analiz sonuçlarına göre Türkiye İBBS (İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması) Düzey 2 bölgelerinde üretken bilgi/beceri seti, mekânsal etkiye sahiptir. Bir diğer deyişle, Türkiye’de 26 alt bölgede sınır komşuluklarında bilgi/ beceri seti için yayılma etkisi (spillover) gerçekleşmektedir

Neoclassical growth models grasp technological improvements as exogenous. Starting from the mid 1980's some growth models that called endogenous growth models attempt to endogenize technical progress. In the product space approach, technology is also taken as endogenous but it differs from the endogenous growth models about the source of productivity gains. According to the product space approach, the source of rapid economic growth episode of post-industrial revolution based on the increases in productive knowledge and capabilities about how products produced. Since the productive knowledge and capabilities are not directly measured, some proxy measures, sophistication indices like EXPY and PRODY, are provided by the product space approach. Nevertheless, neglecting the existence of spatial dependence in the analysis may lead to inconsistent and biased coefficients. We find evidence that supports spatial dependence in our data and by taking into consideration this spatial dependence the results indicated positive spillover effects of productive knowledge and capabilities among 26 NUTS 2 Regions of Turkey.