ÇUKUROVA YÖRESİ GEÇİŞ TÖRENLERİNDE SU ODAKLI UYGULAMALAR ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Abstract

Çukurova halk kültürü, yöre insanının yüzlerce yıllık bir süreçte meydana gelen değerler bütününün bir yansımasıdır. Çukurova insanı yaşadığı her türlü olayı, örnek değerler ve ahlak anlayışını, gelenek ve göreneklerini, günlük yaşamını, dini inançlarını, kısacası bütün kültürel yaşamını halk kültürü ürünlerinde yaşatmıştır. Bu ürünler zamanla daha da zenginleşmiş ve Çukurova halk kültürünü meydana getirmiştir. Anadolu coğrafyası içerisinde Çukurova bölgesi konar-göçer yaşam tarzından yerleşik hayata en son geçen yörelerden biridir. Bu durum yöre insanının farklı kültürler ve teknolojik yeniliklerle tanışmasını da geciktirmiştir. Bu şekilde yöredeki halk kültürü ürünleri de halkın belleğindeki yerini yakın zamanlara kadar korumuştur. İnsan yaşamındaki en önemli geçiş törenleri olan doğum, evlenme ve ölüm etrafında oluşan tüm uygulamalar ve gelenekler yöresel, bölgesel ve milli kültürlerin önemli bir halkasını oluşturur. Bu sebeple kültürler üzerine yapılan çalışmalarda insan yaşamının bu belirleyici geçiş aşamalarının göz ardı edilmemesi gerekir. Su, insanlık için hayati öneme sahip özelliğinin yanında tüm dünya milletlerinin kültürlerinde çok önemli bir yer işgal eder. Eski Türk kültüründen günümüze kadar uzanan süreçte kutsal kabul edilen su, çeşitli şekillerde Türk kültür hayatında karşımıza çıkmaktadır. Çukurova yöresi geçiş törenlerinden doğum, evlenme ve ölüm etrafında meydana gelen uygulamalarda su kavramı çeşitli şekillerde yer almıştır. Çalışmamızda Çukurova yöresi geçiş törenlerinde su odaklı olan uygulamalar üzerine durulacak ve bu uygulamaların eski Türk kültürü ile olan bağlantıları irdelenecektir.

Çukurova folk culture is a reflection of the region’s folk values, and this culture is the outcome of centuries. Çukurova’s local people reflect all of the events, example values, moral understanding, traditions and customs, daily life, and all of its cultural life in folk culture items. These products have been increased in time and Çukurova folk culture has appeared. When Anatolian geography is considered, Çukurova is the last region that has passed to settled life style from nomadic lifestyle. This situation led to this region’s late meeting with new local people. In this vein, folk products have been in the minds of the folk so far. The most important ceremonies in human life, such as birth, marriage and death, have their own applications and traditions, which are parts of local, regional and national culture. That’s why; these passing levelsshould not be ignored in cultural studies. Water has a crucial importance in all world cultures in addition to its vital importance. Water has been regarded as sacred since Old Turkish cultures, and we can see it in many ways of Turkish cultural life. In passing ceremonies of Çukurova region, birth, marriage and death concepts have used the concept of water in many ways. In the present study, water based applications will be emphasized and their relations with old Turkish culture will be examined.