Dokuma kumaşların yüzey pürüzlülüğü ile yapısal özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Dokuma yüzeyler için pürüzlülük; yüzey profilinin tek bir yönde (atkı veya çözgü) ortalama sapması olarak ifade edilmektedir. Geçmişte yapılan çalışmalar göstermektedir ki, dokuma kumaşlarda yüzey pürüzlülüğü; kumaşın boncuklanma eğilimi, aşınma dayanımı, tutum, ıslanma davranışı ve adhezyonu, baskı kalitesi, dökümlülük ve aerodinamik performans gibi bir çok karakteristik özelliğini etkileyebilmektedir. Kumaş yüzey pürüzlülüğüne, lif karakteristiğinden başlayarak en son uygulanan bitim işlemlerine kadar pek çok parametre etki etmektedir. Kumaş yüzeyinin pürüzlülüğünün ölçümü ve analizi için ulusal veya uluslararası bir test standardı bulunmamaktadır. Genel olarak ise; pürüzlülükle ilgili terimlerin, tanımların ve yüzey yapısal parametrelerinin belirtildiği ISO 4287 standardı bulunmaktadır. Kumaş yüzeylerinin pürüzlülük ölçümü için başta KES-FB4 olmak üzere pek çok ölçüm cihazı geliştirilmiştir. Son çalışmalar optik ve elektronik sistemlerin entegrasyonu ile üç boyutlu yüzey görüntüsü ve topografyası eldesine yöneliktir. Bu çalışmalar, renk ve desen hassasiyeti olmadan, temassız olarak ve kısa sürede ölçüm yapabilme olanağı sunmaktadır. Bu çalışmada, farklı fiziksel yapıdaki kumaşların yüzey topografyası çıkartılarak pürüzlülük verileri elde edilmiş; bununla beraber aynı kumaşların sürtünme katsayıları ölçülmüş ve elde edilen veriler analiz edilerek kumaşın yapısal parametreleri ile arasındaki ilişkiler ortaya konmaya çalışılmıştır. Yapılan çalışma sonucunda, örgü cinsi ve atkı sıklığı parametrelerinin yüzey pürüzlülüğüne ve sürtünme katsayısına etkisi olduğu, ancak söz konusu etkinin elyaf cinsine göre farklı yönde olduğu tespit edilmiştir. Yine bu çalışma kapsamında; % 100 polyester kumaşlar üzerine su itici apre uygulamasının, kumaşların yapısal parametreleri, pürüzlülük değerleri ve su iticilik performansı arasındaki ilişki araştırılmıştır. Nihai olarak, kumaş cinsi, atkı sıklığı ve filament sayısı parametrelerinin, % 100 PES kumaşların su iticilik performansına önemli bir etkisi olmadığı görülmüştür.

Roughness of woven fabrics is defined as the average deviation of the surface profile through one direction (warp or weft). It is known from the past studies that roughness of woven fabrics can affect many properties such as pilling tendency, abrasion resistance, handle, wettability and adhesion, print quality, drapability and aerodynamic performance. Many parameters, beginning from the properties of fibers to the last finishing process, affect fabric surface roughness. There is no national or international test standard for measurement and analysis of fabric surface roughness. There is a general rougness standart, ISO 4287, in which terms, definitions and surface structural parameters related to roughness are defined. Recent studies are intended to entegrate optic and electronic systems, obtaining three dimensional surface image and topography. Those studies facilitate non-contact and shorttime measurement without colour and pattern sensibility. In this study, the roughness charaecteristics of woven fabrics which has different physical structure were investigated by means of surface topography method. Moreover, coefficients of friction of the same fabrics were also measured and it was evaluated in order to explain the relationship between structural parameters and roughness. As a result of the study, it is found that fabric construction and weft density affect the surface roughness and coefficient of friction, but it is also determined that the behaviour of this effect is varied according to the fiber content of the fabric. Also within this study, water-repellent finishing process is applied to woven fabrics, made of % 100 PES yarns. The relationship between physical parameters, roughness data and water-repellent performance of fabrics is examined. It is shown that fabric construction, weft density and number of filament have no significant effect on wettability of % 100 PES fabrics on which water-repellent finishing process is carried out.