Meta aramid kumaşın boyanması, haslık yönünden elyaf boyalı meta aramid kumaşlarla karşılaştırılması

Abstract

Aramidlerin atmosferik ortamda alevli yanma göstermemesi, yüksek kopma ve abrasyon dayanımlarının olması, organik çözeltilere karşı dayanıklı oluşları, aleve maruz kaldıklarında erimeyip parçalanması, asit ve tuzlara karşı dayanıklı oluşlarından ötürü günümüzde kullanım oranları artmaktadır. Aramidler askeri, spor, itfaiye, endüstri, uçak sanayi, balistik koruma gibi bir çok alanda kullanılmaktadır. Farklı sektörlerde kullanımlarının artması farklı renk isteklerinde oluşmasına sebep olmuştur. Elyaf boyalı aramidlerin renk adetlerinin sınırlı oluşu ve elyaf boyalı aramidlerin elyaf boyasız aramidlere göre daha pahalı oluşlarından ötürü kumaş halinde aramidlerin boyanmasının önemi artmıştır. Aramidlerin camsı geçiş noktalarının yüksek oluşu ve boyarmaddelerle bağ yapabilen gruplarının olmayışı kumaş ya da iplik halinde boyanmasını güçleştirmiştir. Bu çalışmada elyaf boyasız aramid kumaş için haslık ve boya verimliliği yönünden optimum boyama reçetesi geliştirilmiş ve elyaf boyalı aramid kumaşlar ile karşılaştırılmıştır. Aramidlerin boyanmasında katyonik ve dispers boyarmaddeler kullanılmış, sıcaklık, ph, süre, ön işlem, elektrolit, bitim işlemi ve keriyerlerin boyama verimliliğine, ışık, yıkama, asidik ter, bazik ter ve sürtme haslıklarına olan etkilerine bakılmış elyaf boyalı kumaşlar ile kıyaslanmıştır.

Aramids are utilized at increasing rates due to their fire-resistant properties at atmospheric conditions, coupled with high tensile strength, abrasion resistance, organic solvents resistance and no melt disintegration when exposed to flame. Aramids are therefore used in many areas such as military, sports, fire fighting, law enforcement, aircratf industries and ballistic protection. The demand for a variety of colours at different end-uses have caused an inreasing demand for custom colours and special colours because dope dyed aramid has a very limited colour range available for various end-uses and high cost production. Meta-Aramid has got high glass transition values and no bond groups with the dyestuffs which make them difficult to dye as a fabric or yarn. In this study we developed optimal recipies and compared dyeing efficiency and colour fastnesses with fabrics based on dope dyed aramid yarns. Cationic and disperse dyes are used for dyeing aramid while controling temperature, pH, dyeing time, pre-treatment, electrolites, finishing and carriers for best dyeing efficiency and colour fastness of light, rubbing, washing perspiration (acidic-basic) and thus compared with aramid fabrics on basis of dope dyed aramid yarns.