Borçlar Hukukunda Temsil Yetkisinin Kötüye Kullanılması

Abstract

Uygulamada temsilcinin temsil olunanın menfaatine aykı -rı biçimde davrandığı durumlarla sıklıkla karşılaşılmaktadır. Görünümolarak temsil yetkisinin sınırları içinde kalmakla beraber, temsilcinindürüstlük kuralına aykırı şekilde, yapması gerekenleri yapmayarak yada yapmaması gerekenleri yaparak, temsil yetkisini temsil olunanınmenfaatine aykırı şekilde kullanması halinde temsil yetkisinin kötüyekullanılmasından söz edilir. Türk Borçlar Kanunu’nun temsile ilişkinhükümleri arasında temsil yetkisinin kötüye kullanılması durumunailişkin özel bir düzenleme bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu durumdahangi hükümlerin uygulanması gerektiği hususu tartışmalıdır. Çalış -mada temsil yetkisinin kötüye kullanılmasının hukuksal dayanağı, un -surları, temsil yetkisinin kötüye kullanılması halleri, temsil yetkisininkötüye kullanılmasının sonuçları kapsamında yapılan hukukî işlemingeçerliliği ile iade ve tazminat talepleri, Türk, İsviçre ve Alman öğ -retisinde ileri sürülen görüşler ve ilgili Yargıtay kararları ışığında elealınmış, savunduğumuz görüşler gerekçeleri ile ortaya konmuştur.Ayrıca temsil yetkisinin kötüye kullanıldığının ispatı zor ve önemli birsorundur. Bu nedenle çalışmada temsil yetkisinin kötüye kullanılma -sı konusunda ispat yüküne ve Yargıtay kararlarında ispat konusundakabul edilen karinelere de yer verilmiştir.

In practice, many situations where the representa - tive’s acts contrary to the interests of the principal are frequently encountered. Although being within the boundaries of procuration in appearance, the procuration is abused if the representative uses the procuration in a way contrary to the interests of the principal, in contradiction with the principle of acting in good faith, by not do - ing what he should do or by doing what he should not do. There is no specifi provision regarding the abuse of procuration under the Turkish Code of Obligations. Thus there is a controversy on the provisions to be applied in this case. In this study, the legal basis of the abuse of procuration, the components, the cases forming abuse of procuration, the validity of the transaction, claims for return and compensation within the scope of the consequences of the abuse of procuration shall be discussed in the light of the opinions put forward in the Turkish, Swiss and German doctrines and relevant Supreme Court decisions. As well, our opinion shall be presented with the argumentation. Since the proof of abuse of procuration is a diffilt and important problem, the burden of proof on the abuse of procuration and the presumptions adopted in the Supreme Court decisions shall also be included in the study.