Gibberellik asit ve salisilik asit uygulamalarının aspir (Carthamus tinctorius L.)'in tohum verimi ve kalite özelliklerine etkisi

Abstract

Bu araştırma 2014 yılında Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri deneme alanında yürütülmüştür. Deneme ‘Tesadüf Bloklarında Bölünen Bölünmüş Parseller Deneme Deseni’ne göre 3 tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Araştırmada gibberellik asit ve salisilik asidin aspirde verim ve kalite özelliklerine etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada metaryal olarak iki aspir çeşidi (Dinçer ve Balcı) kullanılmıştır. Denemede salisilik asidin kontrol, 0.1, 0.5 ve 1 mM dozları ile gibberellik asidin kontrol, 100, 200 ve 300 ppm dozları kullanılmıştır. Belirtilen bu dozlar çiçeklenme öncesi dönemde bitkiye püskürtme yoluyla uygulanmıştır. Bu amaçla denemede bitki boyu, dal sayısı, tabla sayısı, tabladaki tohum sayısı, tabla çapı, çiçeklenme gün sayısı, olgunlaşma gün sayısı, tane verimi, 1000 tane ağırlığı, kabuk oranı, iç oranı, yağ oranı, protein oranı ve yağ verimi gibi karakterler incelenmiştir. Elde edilen verilere göre, tane verimi ve yağ oranı bakımından çeşitler ile hormonlar arasındaki farklılıkların yanı sıra çeşit x hormon ve hormon x doz interaksiyonları da önemli bulunmuştur. Dekara en yüksek tane verimi (120,496 kg/da) SA uygulamasıyla Dinçer çeşidinden, en düşük verim ise (55,111 kg/da) GA3 uygulamasıyla Balcı çeşidinden elde edilmiştir. 300 ppm GA3 uygulamasıyla yağ oranı %34,3’ten %41,2’ye kadar artmış, SA uygulaması yağ oranına önemli bir etkide bulunmamıştır.

This research was conducted at Applying Research Field, Faculty of Agriculture University of Namik Kemal in 2014. The research was conducted using a randomized complete block, split block design with three replicates. The aim of this research was to determine of effects of gibberellic and salicylic acid on seed yield and quality traits of safflower. The two cultivars of safflower (Dincer and Balcı) was used as a material of this research. In this research different doses of salicylic acid (SA) (control, 0.1, 0.5 and 1 mM) and gibberellic acid (GA3) (control, 100, 200 and 300 ppm) were used. The doses of SA and GA3 were applied by spraying to plants before flowering stage. In the study plant height, branch number, capsule number, number of seeds per capsule, capsule diameter, flowering days number, maturity days number, seed yield, 1000 seed weight, husk ratio, inner ratio, oil ratio, protein ratio and oil yield were investigated. According to the results of this research, differences between cultivars and growth regulators as well as cultivar x growth regulators and growth regulators x doses interactions were significant in terms of seed yield and oil rate. Dincer cultivar has showed the highest seed yield (120,496 kg/da) with SA application, Balcı cultivar has showed the lowest seed yield (55,111 kg/da) with GA3 application. Although oil rate were not change with SA application, oil rate increased from 34,3% to 41,2% with application of 300 ppm GA3.