Özbek Göçmenlerin Dilsel Uyum Stratejileri

Abstract

Konusu, azınlık konumundaki göçmen toplulukların dil teması durumundatoplumdilsel davranış ve tutumlarının incelenmesi olan bu çalışmada, göçmentoplulukların uyum sürecinde ne tür toplumdilsel stratejiler benimsediklerininaraştırılması amaçlanmaktadır. Berry’nin uyum stratejileri modelinden hareketle, “dildeğiştirimi” sürecinin kaçınılmaz bir strateji olup olmadığı tartışılmaktır. Herhangi birgöçmen topluluğunun; bütünleşme (çok dilli sürdürüm), ayrışma (ana dili sürdürümü),benzeşme (dil yitimi) ve dışlanma (dilsel değişim) olmak üzere dört farklı stratejibenimseyebileceği varsayımından hareketle, Özbek göçmenlerin seksenli yıllarınbaşında gelip yerleştikleri yaklaşık 7000 nüfuslu Hatay’ın Ovakent Mahallesiaraştırma sahası olarak seçilmiştir. Dillerin aktarım, kullanım ve işlevine yöneliktutum ve davranışları belirlemek amacıyla, kota yöntemiyle oluşturulan 210 kişilik birörneklemle gerçekleştirilen anket çalışması, Berry’nin uyum stratejileri modelindenhareketle yapılandırılan dilsel uyum stratejileri ölçeğiyle çözümlenmiştir. Bu üçdüzleminde sergilenen davranış ve tutumlardan elde edilen bulgular, topluluğunbütünleşme çerçevesinde “çok dilli sürdürüm” yönünde bir dilsel uyum stratejisibenimsediğini göstermektedir.

This work aims to study the sociolinguistic behaviours and attitudes of immigrants in order to question the sociolinguistic strategies adopted by immigrants in acculturation situation. It consists of discussing, in the context of Berry's model of acculturation strategies, whether the process of “language shift” is the inevitable strategy. From the assumption that any immigrant community can adopt four different strategies: integration (maintenance of multilingualism), separation (maintenance of the mother tongue), assimilation (language shift) and marginalization (language change), we have chosen Ovakent district (Hatay), where nearly 7,000 Uzbeks have lived since early 1980s. To determine behaviours and attitudes regarding transmission, use and function of languages, the data obtained by the investigation conducted among 210 participants, were analysed with the scale of linguistic adaptation strategies, structured on the Berry’s model of acculturation strategies. The results show that the community has adopted an integration strategy in the sense of "maintaining of multilingualism".