Sanayi bölgesindeki tarım alanlarının toprak verimliliği ve çevre sağlığı açısından değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışma ile tarım alanlarının yakınlarındabulunan ve aktif konumdaki özellikle de ağır sanayifabrikalarının sebep olduğu çevre kirliğinin tarımtopraklarını ne oranda etkilendiği ve bunun canlılarüzerine olası etkilerinin vurgulanması amacıylayapılmıştır.Yöntem ve Bulgular: Araştırma, Tekirdağ’ın Çorlu,Çerkezköy ve Muratlı ilçelerinde çok sayıda bulunan vetarım arazilerine de yakınlığı ile bilinen aktif haldekifabrikaların yakınındaki (50-250 m) alanlardan toplamda28 tane olacak şekilde 0-20 cm derinlikten bölgeyi en iyitemsil edecek şekilde toprak örnekleri alınarak yürütülmüştür. Alınan toprak örneklerinde tekstür, pH,tuzluluk, kireç (CaCO3 olarak), organik maddeanalizlerine ilaveten N, P, K, Ca, Mg ve S elementlerininanalizleri yapılmış ve sonuçlar istatistiksel olarak dadeğerlendirilmiştir. Ortalama pH değerleriincelendiğinde araştırma alanı toprakları “hafif asit”(5.66 ve 5.92 arasında) sınıfındadır. Toprak bünye yapısı,“tın” ve “killi tın” sınıfına girmektedir. Tuzluluk (ort.%0.023) açısından analizi yapılan alanlarda sorunbulunmamaktadır. Kireç (CaCO3) içerikleri (ort. %0.21)durumu da sorun olmamakla birlikte 6 örnekte az kireçolduğu görülmektedir. Organik madde miktarı araştırmaalanı topraklarında da % 0.1-1.5 arasında bulunmuştur.Toplam azot (N) değerleri organik maddeyle benzerolduğu gibi araştırma alanında <%0.09 olup az azotlusınıfına girmiştir. Toprak özellikleri ortalama potasyumiçerikleri bakımından üç ilçede de “140-370 mg kg-1”arasına girip “yeterli” olarak değerlendirilmektedir.Genel Yorum: Tarım alanlarının yakınlarında özellikleağır sanayi fabrikalarının olmaması gerektiği bilinen birgerçek olmakla beraber bu çalışmada da olduğu gibimaalesef birçok tarım alanlarının yakınında çeşitlifabrikaların olduğunu görmekteyiz. Bu tür alanlarınsonucunda havada, suda ve toprakta oluşandeğişimlerle, ekolojik dengenin bozulması ve insansağlığını doğrudan veya dolaylı etkileyebilecek pek çokkirliliğin oluşması olasıdır. Özellikle toprak içindebulunan bazı elementlerin miktarına ve etkileşimsüresine bağlı olarak sınır değerleri aştığında zehirli etkiyapabildikleri bilinmektedir.Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Bu nedenlerle bu tipçalışmaların sıklıkla yapılması ile zaman zaman tarımtopraklarında birikmesi muhtemel olan özellikle ağırmetallerin ortaya konulması ve fitoremediasyon gibitoprak temizleme teknikleri ile çözüm yolları bulunarak,daha sağlıklı ve temiz ürünler yetiştirilmesine olanaksağlanmalıdır. Bu çalışma bu tip önerileri dedesteklemektedir.

Aims: The aim of this study is to emphasize the effects of environmental pollution caused by heavy industrial factories on agricultural land and its possible effects on living organisms. Methods and Results: This research was carried out for total 28 soil samples which were taken at 0-20 cm depth from fields (50-250 m) which are next to the some factories from Murtlı-Çerkezköy-Çorlu country side of Tekirdağ province which are thought to be the best for good agriculture. The soil texture, pH, salinity, lime (as CaCO3), organic matter, N, P, K, Ca, Mg and S elements were analyzed and the statistical analysis was performed. According to analysis, the soil pH values indicated the research soils as low acidic (between 5.66 and 5.92) class. Soil texture mostly was “loamy” and “clay loamy” class. Saltiness (average 0.023 %) was not problem for common agriculture. Lime (CaCO3) (average 0.21%) was also not a problem and only 6 samples were shown with “low lime” in these soil samples. Organic matter levels were between 0.1% and 1.5%. Total N was as such organic matter and < 0.09 % called “low”. The average potassium levels were found in three sides “140-370 mg kg-1 ” respectively. Conclusions: This was a known fact that the factories which are mostly heavy industry should not be built near the agricultural areas. However we can show the many heavy industries close to field in the research areas. As a result of such areas, it is possible that many changes will occur in the air, water and the soil, to deteriorate the ecological balance and to have a direct or indirect impact on human health. It is known that they can make toxic effects especially when they exceed the limit values depending on the amount of some elements in the soil and the duration of the interaction. Significance and Impact of the Study: Because of this reason, it is necessary that such studies should be done frequently and likely to test the accumulation of the heavy metals in agricultural soils and to find a solution by phytoremediation techniques for the healthier and clean agricultural production. This research supports to these suggestions.