Kentsel Mekânlarda Kalite Arayışı Çerçevesinde İnsan Odaklı Tasarım Yaklaşımı: Edirne Selimiye Camii ve Çevresi Örneği

Abstract

Hızlı kentleşme ile ortaya çıkan çevresel sorunların çözümünde yaşanılabilirlik, sürdürülebilirlik temalı birçok strateji geliştirilmiştir. Geliştirilen stratejilerin temelinde de doğa ve insan öncelikli kalite arayışları yer almış olup, yaşam kalitesi, mekân kalitesi gibi kavramlar ön plana çıkmıştır. Bu kapsamda çalışma “Kentsel dış mekânlara yönelik tasarım kararlarının geliştirilmesinde, mekân kalitesi önemli bir etkendir” hipotezi üzerine kurgulanmıştır. Bu amaçla; Edirne İli Selimiye Camii ve yakın çevresinin fiziksel mekân kalitesine yönelik tasarım kararları geliştirilmiştir. Çalışma doğrultusunda; literatür bilgileri ve arazi gözlemleri çerçevesinde konfor-imaj odaklı mekânsal kalite parametreleri geliştirilmiştir. Belirlenen parametreler doğrultusunda; ulaşım durumu, yapı-fonksiyon durumu, yeşil alan durumu, doluluk boşluk durumu, kat yükseklikleri, kentsel imgeler, korunan alanlar ve tescilli yapı durumuna ilişkin haritalar oluşturulmuştur. Çalışma sonucunda; analizlerden elde edilen bulgular kapsamında alana ilişkin güçlü ve zayıf yönler saptanarak, mekân kalitesini geliştirecek çeşitli tasarım kararları öngörülmüştür.

Many strategies with the themes of livability and sustainability have been developed in solving environmental problems arising with rapid urbanization. At the basis of the strategies developed, nature and human priority quality quests have taken place and concepts such as quality of life and space quality have come to the fore. In this context, the study is built on the hypothesis that "Spatial quality is an important factor in the development of design decisions for urban outdoor spaces". For this purpose, design decisions for the physical space quality of Edirne Province Selimiye Mosque and its vicinity have been developed. In line with the study, comfort-image oriented spatial quality parameters were developed within the framework of literature information and field observations. Maps regarding transportation conditions, building-function condtions, green area conditions, occupancy space, floor heights, urban images, protected areas and registered building conditions were created in accordance to the specified parameters. As a result of the study, the strengths and weaknesses of the area were determined and various design decisions were predicted to improve the quality of the space within the scope of the findings obtained from the analyzes.