IN VIVO TEKNİĞİ İLE KATLANMIŞ HAPLOİD MISIR HATLARININ ELDE EDİLMESİ

Abstract

Katlanmış haploid (KH) teknolojisi son yıllarda gelişmiş ıslah programlarında yaygın olarak kullanılan bir araç haline gelmiştir. In vivo haploid indirgemenin mısır da paternal (androgenetic) ve maternal (gynogenetic) haploidler olarak bilinen iki metodu vardır. Bu çalışmada maternal haploid indirgeme metodu uygulanmıştır. RWS, RWK-76, RWS x RWK-76 ve WS14 indirgeyici materyalleri tozlayıcı olarak kullanılmıştır. Mısır Araştırma Enstitüsünde 2010-2013 yılları arasında yürütülen çalışmada 30 tek melez kaynak materyal olarak kullanılmıştır. Kaynak materyaller FAO 650-700 olum grubundadır. Kaynak materyal ile indirgeyici genotipler arasında yapılan indükleme melezlemesinden 15911 adet tohum elde edilmiştir. R1-nj renk markörü dikkate alınarak seleksiyon yapılmış ve 3012 adet haploid kabul edilen tohum seçilmiştir. Yönteme göre her bir indirgeyici hattın Sakarya koşullarında haploid indükleme oranı (HİO) belirlenmiştir. En yüksek HİO, RWK-76 indirgeyici hattında %20.42 bulunmuştur. En düşük HİO ise WS14 hattında %17.75 olarak hesaplanmıştır. Haploid embriyoya sahip tohumlar 23 oC’de karanlıkta iklim odasında çimlendirilmiştir. Çimlendirilmiş materyalde koleoptil ve kök kısaltılmıştır. Kromozom katlaması için %0.06 colchicine+%0.5 dimethylsulfoxide (DMSO) çözeltisi 20 oC’de 12 saat uygulanmıştır. Daha sonra su ile yıkanarak viyollere dikimi yapılmıştır. KH0 bitkileri 3-4 yapraklı olana kadar iklim odasında büyütülmüştür. Tarlaya dikimi yapılan KH0 bitkilerinde çiçeklenme döneminde fertil olanlarda kendileme yapılmıştır. Haploid kabul edilen 3012 tohumdan çimlendirme ve kromozom katlaması sonrası tarlaya dikilen 2178 fideden %89’u canlı bitki, canlı bitkilerin %57’si fertil bitki, fertil bitkilerin %31.23’ü kendileme yapılabilecek bitki ve kendileme yapılan bitkilerden %7.8’i kendileme yapılarak tohum alınan bitki olmuştur. Tez çalışması sonucunda 27 adet katlanmış haploid hat elde edilmiştir.

The double haploid (DH) technology has become widely used tool of modern maize breeding programs in recent years. There are two methods in vivo haploid induction in maize which are paternal (androgenetic) haploid and maternal (gynogenetic) haploid induction. In this study, the maternal haploid induction method was applied. RWS, RWK-76, RWS x RWK-76 and WS14 inducer genotypes were used as pollinator. This study was conducted through 2010-2013 years and 30 single cross were used as source material. The source materials are in 650-700 FAO maturity groups. Seeds of 15911 number were obtained by crossing inducer lines with source materials. Putative haploid seeds of 3012 number were selected as using R1-nj coloration marker gene. According to the method, haploid induction rate (HIR) was determined in each inducer line on Sakarya location. Highest HIR were established as 20.42% in RWK-76 inducer line. The lowest HIR was calculated as 17.75% in the WS14. Putative haploid seeds were germinated at 23 °C in a growth chamber. Coleoptile and root of seedlings were reduced and treated with 0.06% colchicine+0.5% dimethylsulfoxide (DMSO) solution for 12 hours at 20 °C to seedlings. Seedlings were planted viols after washing with water and DH0 plants were grown untill reaching 3-4 leaves in growth chamber. Following planting in the field, inbreeding were conducted for the fertile DH0 plants during the flowering period. Seedling of 2178 was formed from putative haploid seeds of 3012 numbers. Live plants were from 89% of 2178 seedlings which are planted the field. Fertile plants were formed 57% of live plants. Inbreeding were able to made on 31.23% of fertile plants and seeds have been taken from 7.8% of inbreeding plants. At the end of the study, 27 doubled haploid lines were obtained.