Kınıklı dere havzası kum yatakları ve yeraltı suları ilişkilerinin değerlendirilmesi

Abstract

Günümüzde dünya nüfusunun hızla artması ve ülke ekonomilerinin büyümesi ile birlikte doğal kaynaklardan yararlanma ihtiyacı da bu bağlamda artış göstermekte ve kaynaklar üzerindeki baskı giderek artmaktadır. Bu çerçevede gelişen çevresel duyarlılık özellikle madencilik ve tarım gibi birçok sektörün üretim kalıplarında değişiklik yapılmasını zorunlu kılmaktadır. Madencilik faaliyetleri dünyanın en eski endüstrilerinden biridir. Teknolojiyle paralel olarak madencilik faaliyetleri de gelişmekte, daha zor şartlar da dahi kolaylıkla faaliyet yapılmaktadır. Madenlere olan taleplerin artışıyla madencilik alanlarında bir genişleme, yeraltı ve açık işletmeler açısından bir büyüme söz konusu olmuştur. Bununla birlikte her iki işletme türü için de daha önceden imkânsız gibi görünen derinliklere inmek mümkün olmuş, daha geniş maden çukurları oluşturulmuştur. Bu gelişmeler aslında madencilik alanına girmemekle birlikte, çalışma yöntemleri açısından aynı tür etkinliklerin görüldüğü kum ve taş ocaklarında da görülmektedir. Genellikle açık işletmede, diğer madencilik yöntemlerine nazaran, daha büyük çevresel bozulma ve etkilere neden olunmaktadır. Bu bağlamda artan taş ocakları, başta alan kaybı olmakla birlikte su kaynakları, biyolojik çevre ve bölge peyzajı üzerinde birçok değişiklik meydana getirmektedir.Tez kapsamında; Kınıklı Dere Havzası kum yatakları ile havzadaki yeraltı suları arasındaki ilişkiler değerlendirilmiştir. Havzada 15 ayrı örnekleme noktasından farklı derinliklerden toplam 28 toprak numunesi alınmıştır. Toprak numunelerinde; pH, elektriksel iletkenlik, organik karbon, hacim ağırlığı, tekstür ve higroskopik nem analizleri yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre; sızıntı gözenekleri hacmi 1931-5828 m³/ha/m arasında bulunmuştur (ortalama 3800 m³/ha/m). Bu gözenek hacmi 1 m² alana düşen 193-583 mm (ortalama 380 mm) yağışı depolayabilecek kapasitededir. Depolanabilecek su kapasiteleri Çorlu'ya düşen yıllık yağış miktarının yaklaşık yarısına eşdeğerdir. 1 ha alana düşen yağışın 1m derinliğe kadar sızıntı gözeneklerini doldurması halinde, 80-160 kişinin yıllık su ihtiyacının karşılanabileceği hesaplanmıştır. Marmara Ereğlisi'nin kayıtlı nüfusunun (2018 için) yaz mevsiminde 10 kat arttığı göz önüne alındığında; su ihtiyacı 8.3 milyon m³ olarak hesaplanmaktadır. Bu suyun üretilebilmesi için 2186 ha (21 855 9 dönüm) kum veya kumlu arazi gerekmektedir.

Today, with the rapid growth of the world population and the growth of the country's economies, the need to benefit from natural resources is increasing in this context and the pressure on resources is gradually increasing. The environmental sensitivity that develops within this framework necessitates changes in the production patterns of many sectors, especially mining and agriculture. Mining activities are one of the oldest industries in the world. In parallel with technology, mining activities are also developing, even in more difficult conditions, activities are carried out easily. With the increase in the demand for mines, there has been an expansion in mining areas and a growth in terms of underground and open pit mines. However, it was possible to go down to depths that seemed impossible before for both types of operation, and wider pits were created. Although these developments do not actually enter the mining area, they are also seen in sand and quarries where the same types of activities are observed in terms of working methods. Often in open pit, greater environmental degradation and impacts are caused than other mining methods. In this context, increasing quarries, especially the loss of space, cause many changes on water resources, biological environment and regional landscape.Within the scope of the thesis; the relationships between the Kınıklı Stream Basin sand beds and the groundwater in the basin were evaluated. A total of 28 soil samples from different depths were taken from 15 different sampling points in the basin. In soil samples; pH, electrical conductivity, organic carbon, volume weight, texture, hygroscopic moisture analyzes were performed. According to the findings; leakage pores volume was found between 1931-5828 m³/ha/m (average 3800 m³/ha/m). This pore volume is capable of storing 193-583 mm (average 380 mm) of precipitation per 1 m² area. The water capacities that can be stored correspond to approximately half of the annual precipitation amount in Çorlu. It has been calculated that the annual water need of 80-160 people can be met if the precipitation per 1 ha area fills the leakage pores up to a depth of 1m. Considering that the registered population of Marmara Ereğlisi increased 10 times in the summer season (for 2018); water need is calculated as 8.3 million m3 and 2186 ha of sand or sandy land is required to produce this water.