Kamgarn dokuma kumaşların yapısal parametrelerinin atkı eğriliği ve kenar dalgalanması üzerine etkilerinin araştırılması

Abstract

Dokuma kumaşların genel yapısal özellikleri ve davranış biçimleri üzerine yapılan çalışmalar, benzer bulgular ve karakteristik özellikleri ortaya koymuşlardır. Bu tez çalışmasında dokuma kumaşların yapısal davranışları ve kumaş parametreleri arasındaki ilişkiler kamgarn dokuma kumaşlar özelinde ele alınmıştır. Tez çalışması, alanında dünyanın önde gelen yünlü kumaş üreticilerinden biri olan Yünsa firması ile yakın işbirliği içinde gerçekleştirilmiştir. Bu nedenle, genel teorik yaklaşımlar temelinde yapısal özelliklerin analizinin yanı sıra; tipik endüstriyel sorunlar olan atkı eğriliği ve kumaş kenarlarının dalgalanmasına yol açan etkenlerin incelenmesi bu tezin kapsamını oluşturmuştur. Son yıllarda, kamgarn kumaşlarda ekose ve çizgi efektlerinin moda akımları etkisiyle daha fazla talep görmesinden ötürü atkı eğriliğinden kaynaklanan sorunların artışı, Yünsa firması özelinde bu konuları öne çıkarmıştır. Özellikle atkı eğriliği ve dalgalanma üzerine yapılmış çalışmaların hem nicelik olarak, hem de deneysel uygulama içeriği itibariyle çok kısıtlı olmasının da bu konulara yoğunlaşma kararına önemli etkisi olmuştur. Literatürde eksikliği tespit edilen dokuma kumaş dalgalanma ölçüm yöntemi geliştirilmesi ve dalgalanma ölçüm cetvelinin tasarımı tezin önemli çıktılarından birisi olmuştur. Bu başlıkların yanısıra, kamgarn kumaşlar bazında kıvrım değişim davranışı ile Poisson oranı arasında ilişkinin gözlenmesi ve analizi de bu tez kapsamına dâhil edilmiştir. Dokuma kumaşların kıvrım değerleri ve değişim miktarı ile Poisson oranı arasında yüksek oranda doğrusal bir ilişki olduğu ortaya konulmuştur ve bulgular önceki çalışma sonuçları ile örtüşmektedir. Atkı eğriliğinde, zemin örgü ile kenar örgünün uyumunun önemli olduğu yapılan çalışmalarda net bir şekilde görülmüş, özellikle örgü faktörlerinin birbirine yakın olmasının atkı eğriliğini düzeltici yönde etki sağladığı belirlenmiştir. Tez çalışması kapsamında endüstriyel ölçekte de kayda değer ekonomik ve ulusal kazanımlar gerçekleşmiştir.

Several studies on general structural properties and behavior of woven fabrics are in agreement that similar findings and characteristic features exist. In this thesis, the structural behavior of woven fabrics and relations between basic fabric parameters are discussed with reference to worsted fabrics. The work in the thesis was carried out in a close cooperation with one of the world's leading wool fabric manufacturers, Yünsa. Therefore, analysis of typical industrial problems of weft skewness and of waviness of fabric edges were included into the scope of the thesis, in addition to the analysis of structural properties on the basis of general theoretical approaches. The resultant problems of skewness due to the increasing demand of plaid and line effects in worsted woven fabrics because of fashion trends has generated a need for a detailed study in regard of the Yunsa, in particular. On the other hand, the fact that the studies on the waviness and skewness of woven fabrics are very limited in quantity and has almost no experimental content and data, imposed the decision of studying on these issues. One of the important outcomes of the thesis is the development of a woven fabric waviness measurement method and the design of a waviness measurement scale, which does not exist nor mentioned in the literature. In addition to these topics, an analysis of the relationship between crimp interchange behavior and Poisson's ratio on worsted fabrics were also included in this thesis. It was shown that there is a high positive correlation between the crimp values with the extent of cripm interchange and the Poisson's ratio. The findings are consistent with the results of the previous study. In skewness, it was clearly seen in the studies that the suitable matching of ground weave and edge weave is important. Within the scope of the thesis, considerable economic and sectoral benefits were also achieved in regard of Turkish wool textile industry.