Dolaylı ve dolaysız vergilerin GSYİH ile eş bütünleşme ilişkisinin araştırılması: Tütkiye 1925-2017 dönemi

Abstract

Bu tez çalışmasının amacı Türkiye’de vergi gelirlerinin GSYİH üzerindeki etkisini 1925-2017 arası, zaman serisi verilerini kullanarak analiz etmektir. Çalışmada öncelikle vergi kavramı incelenmiştir. Vergilerin özellikleri ve çeşitleri belirtilmiştir. Türkiye’de yürürlükte olan vergiler açıklanmıştır. Vergilerin toplam vergi gelirleri içerisindeki dağılımı, dolaylı vergiler ve dolaysız vergiler ayrımı ile gösterilmiştir. Vergilerin ekonomik büyümeye etkilerine değinilmiştir. Çalışmanın ekonometrik kısmında 1925-2017 GSYİH büyümesi ile dolaylı vergiler büyümesi ve dolaysız vergiler büyümesi değişkenleri ARDL sınır testi kullanılarak eş bütünleşme ilişkisi araştırılmıştır. Çalışmanın durağanlık analizi için ADF birim kök testi kullanılmıştır. 1925-2017 döneminde eş bütünleşme tespit edilmiştir. Eş bütünleşme varlığının ardından 1925-1983 ve 1984-2017 alt dönemleri eş bütünleşme analizi yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda 1925-1983 alt döneminde de eş bütünleşme ilişkisi tespit edilirken 1984-2017 alt döneminde eş bütünleşme tespit edilememiştir.

The aim of this thesis study is to analyze the impact of tax revenues on GDP in Turkey using time series data from 1925 to 2017. In the study, the concept of tax was examined first. The characteristics and types of taxes are specified. Taxes in according to legislation in Turkey are also explained. The distribution of taxes in total tax revenues is illustrated by indirect taxes and direct taxes. The effects of taxes on economic growth have been addressed. In the econometric part of the study, the relationship between 1925-2017 GDP growth and co-integration using ARDL border testing, variables for indirect tax growth and direct tax growth were investigated. ADF unit root test was used for the study's static analysis. Co-integration was detected in the period 1925-2017. After the presence of co-integration, co-integration analysis was carried out on sub-periods 1925-1983 and 1984-2017. As a result of the study, the relationship of co-integration was determined in the sub-period 1925-1983, while cointegration could not be detected in the sub-period 1984-2017.