Kırsal kalkınma politikalarının AB politikaları çerçevesinde incelenmesi: Denizli ili örneği

Abstract

Bu çalışmada AB’nin kuruluşundan itibaren izlediği kırsal kalkınma politikaları ile üye ülkelere yönelik yapılan mali yardımlar incelenmiştir. Bunun yanı sıra Türkiye de Cumhuriyetin kuruluşundan itibaren uygulanan kırsal kalkınma politikaları ve uygulamalara konu olan kırsal kalkınma paradigmalarının etkileri çalışmanın içerisinde yer almıştır. Özellikle AB tarafından 2007- 2013 yılları arasında uygulamaya başlanan Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA), bu aracın Kırsal Kalkınma Bileşeni IPARD ve Türkiye uygulayıcısı TKDK’nın kırsal kalkınma faaliyetleri araştırma kapsamında ele alınmıştır. Araştırmanın saha çalışmasında Denizli ilinin kırsal potansiyeli ortaya konularak kırsal kalkınma dinamikleri sosyal, ekonomik ve fiziki olarak incelenmiştir. Bunun için Denizli'de seçilen 6 ilçede, Neyman Yöntemi ile belirlenen ve basit tesadüfî olarak seçilen 220 işletme yöneticisi ile anket yapılarak doğrudan veriler elde edilmiştir. Bu kapsamda işletmelere ait ortalama arazi varlığı 77,3 da olarak tespit edilmiştir. Anket yapılan işletmelerin %53,2’sinin bitkisel ve hayvansal üretim yapan tarım işletmesi olduğu, işletmelerin %76,8’inin başlıca geçim kaynağının tarımsal faaliyet olduğu ve işletmelerin %54,5’inin tarımsal faaliyetinden dolayı borçlu olduğu görülmüştür. İşletme yöneticileri devletten ilk üç sırada ucuz tarımsal girdi, projeli hibe desteği ve ürünlerin değerinde satılmasını istemektedirler. Ayrıca araştırmada gelir düzeyi artıkça kırsal kalkınma desteği alma isteğinin artış gösterdiği, eğitim düzeyi artıkça kırsal kalkınma kooperatiflerine katılım isteğinin arttığı tespit edilmiştir. Bu sonuçlar oldukça önemli olup, ülkenin kırsal kalkınması açısından AB üyesi gelişmiş ülkelerde uygulandığı gibi koperatifçilik ve eğitimin önemini ortaya koymaktadır. Denizli'de gelecekte kırsal alanların kalkınmasında et tavukçuluğu, tıbbi aromatik bitki yetiştiriciliği, süt hayvancılığı (süt ineği), yerel ürünlerin (Serinhisar leblebisi ve traverten işleme) lokomotif faaliyet olacağı tespit edilmiştir. Ayrıca kırsal turiziminde bölge kalkınması için ciddi bir yatırım potansiyeli oluşturacağı vurgulanmıştır. Bu sonuçlar değerlendirildiğinde IPARD fonlarının etkin kullanımı açısından kırsal yatırımlara ve bölgeye katma değer sağlayacaktır.

In this study were investigated the EU’s rural development policies and the financial aids for the member countries since the establishment of the union. Rural development efforts and the effect of rural development paradigms which have been the subject of the applications were also included in the objectives. Especially, Instrument for Pre-Accession Assistance (IPA), initiated between 2007 and 2013 by EU for all member and candidate countries, and the content of IPARD, the rural development component of IPA, were examined and information on the activities executed in Turkey by TKDK, an agency of IPARD, was given. Rural development dynamics of Denizli province, which is the core of the study, were investigated socially, economically and physically through revealing the rural development potential of this province. To do this, primary data were obtained from 220 farm enterprises in 6 districts according to simple random sampling method. According to data analysis, average farm sizes were found 7.73 ha respectively 53.2% of all enterprises were poly-culture farms. 76.8% of the respondents stated that their main livelihood was agriculture and it was found that 54.5% were indebted due to their agricultural production activities. The income level of increase for rural development support has shown an increase of appetite, the level of education has now been found that by increasing the participation of rural cooperative development request. First three priority expectations of the farm operators from the government were cheap agricultural inputs, supportive grants for the projects and marketing the agricultural products at their real values. It was determined that broiler poultry production, medicinal and aromatic plant production, dairy cattle farming and local products (Serinhisar roasted chickpeas and travertine processing) would be the locomotive activities for rural development efforts in Denizli in near future. Rural tourism was also emphasized as a serious investment potential for the regional development. These results will allow the evaluation of the added value in rural investment and efficient use of IPARD funds.