İnternet tabanlı coğrafi bilgi sistemi (CBS) yazılımları ile tarımsal veri tabanı yönetimi: Sakarya ili örneği

Abstract

Coğrafi Bilgi Sistemlerinin (CBS) kullanım alanları giderek artmakta ve farklı meslek disiplinleri, kullanıcı grupları (kişisel, kurumsal, vb.) tarafından da yoğun bir şekilde kullanılmaktadır. Toplanan verilerin dahili bir sistem içerisindeki bilgisayarlarda kalması yerine, internet erişiminin CBS ile birleştirilerek, istenen verinin internet aracılığıyla kullanıcılara aktarılması ve paylaşımı sağlanabilmektedir. Bu çalışma; coğrafi bilgi sistemi yazılımında üretilecek verilerin, internet tabanlı CBS yazılımı ile tek bir sistem altında toplayarak, kullanıcı ihtiyaçları doğrultusunda internet üzerinden sunulması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma için tarım ve tarımsal faaliyetlerin temelini oluşturan arazi ve su kaynakları verilerinin oluşturulması ve sunulması hedeflenmiştir. Verilerin üretiminde “Netcad GIS”, internet üzerindeki sunumları için “CommunityWalk” yazılımları kullanılmıştır. Arazi verilerini oluşturmak amacıyla, Netcad GIS yazılımında sayısallaştırması yapılan 1/25.000 ölçekli topoğrafik haritalar ile Ikonos uydu görüntüleri altlık olarak kullanılarak, Sakarya il sınırları içerisinde bulunan tarım arazileri (mutlak, marjinal, dikili ve özel ürün), yerleşim alanları, orman, mera, göl, kumluk ve bataklık gibi genel coğrafi alanların sayısal alan verileri ile haritaları, il, ilçe ve mahalle düzeyinde üretilmiştir. Yapılan bu çalışma sonucunda, ilin toplam yüzölçümü 479.2 km2 olarak bulunmuştur. İl yüzölçümünün, %36,58’si orman, %10,27’si yerleşim ,%1,12’si göl, %1,35’si kumluk, %0,04’ü bataklık alan, %1,21’i meradır. Toplam tarım alanı 2368578686,50 m2 olup, il yüzölçümün %49,43’ünü oluşturmaktadır. Bu alanların %30,54’ü mutlak tarım alanı, %44,51’i dikili tarım alanı ,%24,27’si marjinal tarım alanı ve %0,67’si özel ürün arazisidir. Üretilen bu verilerin CORINE arazi örtüsü ile karşılaştırması yapılarak, her iki çalışma verilerinin birbirine yakın olduğu görülmüştür. Ikonos uydu görüntüleri ile yapılan çalışma verilerinin hassasiyet ve doğruluk payının yüksek olduğu ve arazi kullanım alanlarının tespitine yönelik yapılacak olan çalışmalarda yersel ayrım gücü oldukça yüksek olan Ikonos gibi uyduların kullanımın önemli olduğu sonucuna varılmıştır. Bu çalışma için örnek olarak seçilen Selahiye Mahallesindeki parsellerin nitelik, alan, eğim, yükseklik, arazi sınıfı, arazi kullanımı, büyük toprak grubu bilgilerini içeren parsel bazlı veri tabanı oluşturulmuştur. Su kaynakları ve su yapılarına ait veriler DSİ Genel Müdürlüğü’nün çalışmalarından temin edilmiştir. Yapılan tüm çalışmalar sonucunda elde edilen veriler, internet tabanlı bir CBS yazılımı olan CommunityWalk üzerindeki haritalarda gösterilmiştir. Haritalarda bulunan açıklayıcı bilgilerin yanı sıra arazi fotoğraflarının da eklenmesiyle, sistem görsel olarak desteklenmiştir. Yapılan çalışmalar neticesinde elde edilen verilerin tek bir sistem üzerinde toplanarak erişime açık hale getirilmesiyle etkin bir veri tabanı yönetimi sağlanmıştır. Kullanıcılar talep ettikleri verilere sistemde oluşturulmuş internet (Web) linkleri üzerinden, herhangi bir CBS yazılımına ihtiyaç duymadan, sadece internet bağlantısı ile hızlı ve kolay ulaşabilmektedirler. Sistemdeki verilerin güncellenmesi mümkün olup, tüm bu işlemler için herhangi bir ücret ödenmesi gerekmemektedir

The area of usage for Geographical Information System (GIS) has been gradually increased and has been intensely being used by different professions, user groups (personal, corporate, etc.). The data being collected with the coalescence of the GIS and internet access has been provided to be supplied to the users in requested amount via internet instead of being stored in computers that are hold in an internal system. This study has been realized in order to originate database management system by internet based GIS software with the data produced in geographical information system software and in order to present (share) via internet according to the user needs. This study has been realized for the submission of the data to be produced via use of geographical information system gathered under a unique system with internet base GIS software with the help of internet network according to the user needs. For this study; the presentation of land and water sources, forming the basics of agriculture and agricultural activities, is aimed. ‘’Netcad GIS’’ has been used for the production of data and ‘’Community Walk’’ software has been used for presentation on internet. In order to originate land data, the 1/25000 scaled topographic maps and Ikonos satellite views have been used as base and the numerical field data and maps of the agricultural areas (absolute, marginal, planted and special product lands), forest, pasture, lake, sand place and swamp in the borders of Sakarya province have been produced under province, county and neighborhood level. At the end of this study, the total acreage of the province has been found to be 479.2 km2. The 36.68 % of the province acreage is surrounded by the forest, 10.27 % is the residential, 1.12% is the lakes, 1.35 % is the sand, 0,04 % is the swamp,1.21% is the pastures. The total agricultural area is 2368578686.50 m2 corresponding to the 49.43 % of the province acreage. The 30.54% of those areas belong to the absolute agricultural area, 44.51 % belongs to planted agricultural area, 24.27 % belongs to marginal agricultural area and 0.67 % belongs to special product area. The comparison of the produced data and CORINE land cover has been made and it has been determined that the data of both studies are identical. As a result, it is concluded that the studies performed via use of Ikonos have high level of sensitivity and ring of truth, besides the importance in use of satellites like Ikonos that have rather high terrestrial resolution for the sensitivity of the studies to be performed aimed to the detection of land usage areas. The parcel based database has been formed including the quality, area, slope, height, land class, land use, large soil groups info of the parcel based database for Selahiye neighborhood that had been selected as an example to this study. Water sources and the data belonging to the water structures have been procured from General Directorate of State Hydraulic Works (DSİ). All iv the data attained after all studies performed have been demonstrated on the map on Community Walk which is an internet based GIS software. The system has been supported visually via addition of land photographs besides explanatory information on the map. An effective database management has been provided by opening the achieved data to access collected under a unique system. With only internet connection the users can quickly and easily achieve to the data they need via the internet (Web) links originated in the system without any GIS software need. The update of the data in the system is possible and there is no need to pay for all those transactions.