Organik gıdaların pazarlanması ve organik gıdalara karşı tüketici tutum ve davranışları analizi

Abstract

Yapılan bu çalışmada ülkemizde de var olan ve olabilecek organik gıda tüketicilerinin profilini tespit etmek, organik gıda ürünlerine karşı tüketici tutum ve davranışlarına tesir edecek etkenleri ortaya koymak ve tüketicinin satın alma kararı alması ile bu etkenlerin ne ölçüde ilişkili olduğunu analiz etmek amacı ile yapılmıştır. “Yeşil” ya da “çevreci” ürün olarak kabul gören organik gıda ürünlerinin yetiştirilmesinde ve pazarlanmasında Pazarlamanın temel ilkeleri olan sosyal sorumluluk, yönetimde bütünsel yaklaşım ve sürdürülebilirlik ilkeleri benimsenmiştir. Organik tarımın biyoçeşitliliği ve toprak verimliliğini muhafaza etme amacı sürdürülebilir kalkınma tanımında belirtilen gelecek nesillerin kendi ihtiyaçlarını karşılama olanaklarının teminat altına alınmasını sağlamaktadır. Ayrıca organik tarım ürünlerinin yetiştirilmesi ve pazarlanmasındaki bütün evrelerin çeşitli sertifikasyon firmaları tarafından sıkı bir şekilde denetlenmesi ve kontrol edilmesi ve bu proseste insan sağlığı ve çevreye zarar verebilecek bütün ögelerin, örneğin kimyasal ve sentetik girdilerin kullanımının yasaklanmış olması organik ürünlerin pazarlanmasında bütünsel bir yönetim yaklaşımının benimsendiğini ortaya koymaktadır. Buna ilaveten küçük çiftçilerin desteklenmesi ve bölgesel kalkınmanın hedeflenmesi gibi amaçlar yeşil pazarlamadaki sosyal sorumluluk prensibiyle bağdaşmaktadır. Ana kitlenin özelliklerini taşıyan örneklere ulaşabilmek için, yargısal örnekleme yöntemi izlenmiş ve İstanbul’da hizmet veren 20 kurum ve kuruluşta AB gelir gurubuna sahip kişilere toplam 343 anket uygulanmıştır. Lojistik regresyon tahminleyici değişkenlerden oluşan bir setteki değere bakılarak belli bir özelliğin ya da sonucun var olup olmadığını tahmin etmek için kullanıldığından bu çalışmada lojistik regresyon kullanılmıştır. Yüzde ve frekans analizlerinin sonuçlarından elde edilen bulgular örnek kitlenin %70,4’ünün “şimdiye kadar hiç organik gıda ürünü satın aldınız mı?” sorusuna olumlu cevap verdiklerini göstermektedir. Yine bu soruya verilen cevaplar paralelinde, kadınların erkeklere göre daha fazla organik gıda satın alma eğiliminde olduğu ve 35-44 yaş aralığının en çok olumlu yanıt verme eğiliminde olan yaş grubu olduğu anlaşılmaktadır. Bu sonuçlar araştırmanın teorik kısmında elde edilen bilgileri destekler niteliktedir. Çalışmanın iç pazardaki tüketici profilinin ve tüketimle ilişkili içsel ve dışsal etkilerin tespit edilmesini sağlayarak sektörün büyümesine ve ilerlemesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

This study aims at determining the profile of current and potential organic food consumers in Turkey and identifying the factors that may influence the consumers’ attitude and behaviour towards the consumption of organic produce. Organic agriculture takes the fundamental principles of Green Marketing, which are social responsibility, a holistic approach to management and sustainability as a basis in its production process and marketing applications. Hence, organic food products are considered as green products: the aim of protecting the soil’s productivity and biodiversity enables the fulfillment of the basic description of sustainable development, which is “meeting the needs of the present without compromising the ability of future generations to meet their own needs”. In addition to this, the fact that all the stages of the production process in organic production are audited and certified and the use of synthetic chemicals is strictly prohibited to avoid their dangerous effects on human health and the environment indicates that a holistic approach to management has been adopted. Also, the aim of supporting small farmers and regional development meets the principle of social responsibility in Green Marketing. Hence, it is claimed that the increase in the consumption of organic produce in the domestic market will not only facilitate the consumption of healthier food items but also contribute to the protection of soil productivity and sustainability in production. In addition to these, it will also help retaining and improving Turkey’s competitive edge in the export of organic produce to international markets . In order to achieve samples, bearing the qualities of the main bulk, judgemental sampling technique was followed. 343 questionnaires were answered by people with EU classes of income working in 20 different institutions in İstanbul. Due to the fact that it is used to predict whether a certain quality or result exists, considering the value in a set of variables that function as predictors of logistic regression, logistic regression technique was used in this study.The findings, gathered through percentage and frequency analysis, demonstrate that 70,4% of the sample bulk gave a positive answer to the question "Have you ever bought organic food product?" Similarly, it is apparent that women tend to buy more organic food than men and women aged 35-44 tend to give the most number of positive answers. These results support the findings achieved in the theoretical part of the study. Therefore, by determining the internal and external factors that are related to the consumption of organic produce in the domestic market, it is believed that this study will contribute to the development of the sector and to the fulfillment of the goal of sustainable development.