Manda Derisi Budama Atıklarından Farklı Yöntemlerle Jelatin Üretilmesi ve Manda Jelatininin Reolojik Özelliklerinin Belirlenmesi

Abstract

Deri sektörünün dünyada ve ülkemizde en önemli problemlerinden biri endüstriyel atıklardır. Bu atıkların değerlendirilerek hem çevre sorunlarının çözülmesi hem de katma değeri yüksek ürünlerin üretilmesi bakımından ülkemizin ekonomisine kazandırılması çok önemlidir. Deri katı atıkları proteinik özelliklerinden, lifli karakterinden ve yüksek doğal yağ içeriğinden dolayı ekonomik değere sahip atıklar sınıfında olup, jelatin üretimi için de uygundur. Türkiye'nin ihtiyacı olan 6000 ton jelatini üretebilecek kapasiteye sahip olan firmalar jelatin için hammadde miktarının yetersiz olduğunu bildirmektedir. Jelatin üretiminde daha çok sığır deri atıkları kullanılırken, manda üretiminin azlığı nedeniyle manda derisi atıkları diğerleri ile karıştırılmaktadır. Bu çalışmada, manda deri atıklarından jelatin üretimi için en iyi ekstraksiyon metodunun belirlenmesi amaçlanmış ve manda derisi budama atıklarından 4 farklı ekstraksiyon metodu ile manda jelatini elde edilmiştir. Bu metotlar arasında en yüksek verim (Metot 3) 13,02 g/100 g olarak belirlenmiştir. Bu yöntemde, manda derileri (1:5 w/v) saf su ilave edildikten sonra deri:su karışımı farklı sıcaklıklarda (50, 60, 70 ve 80oC) 3'er saat olacak şekilde ekstraksiyon gerçekleştirilmiştir. Üretilen jelatinlerin reolojik özellikleri Reometre (TA-DHR-2, USA) ile belirlenmiş ve Metot 3 ile üretilen jelatinlerin en iyi reolojik özellik gösterdiği tespit edilmiştir. Metot 3 ile üretilen jelatin solüsyonunun zamana bağlı birikim modülünün (G’ 7739,87 Pa), açısal frekans taramasında da en yüksek birikim modülüne (G’ 8008,2 Pa) sahip olduğu belirlenmiştir.

Industrial wastes are one of the most important problems in leather industry in the world and in our country. By evaluating these wastes, it is very important to solve the environmental problems as well as to contribute to economy by producing high value added products. Leather solid wastes are of economical value due to their proteinaceous properties, fibrous character and high natural fat content, and are also suitable for gelatin production. Companies which have the capacity to produce 6 thousand tons of gelatin in need of Turkey have reported that there are insufficient quantities of raw materials for gelatin production. While more heavy leather wastes are used in the production of gelatin, due to the lack of production of buffalo, buffalo skin wastes are mixed with others. In this study, it was aimed to determine the best extraction method for the production of gelatin from buffalo leather wastes and buffalo gelatin was obtained from the buffalo skin trim wastes by 4 different extraction methods. Among these methods, the highest yield (Method 3) was determined as 13.02 g/100 g. After adding pure water (1: 5 w/v) in this method, the leather:water mixture is heated at 50°C, 60°C, 70°C and at 80°C extraction was carried out for 3 hours. The rheological properties of the produced gelatin were determined by a rheometer (TA-DHR-2, USA) and the gelatin produced by Method 3 showed the best rheological properties, storage modulus (G’) as 7739,87 Pa and the highest storage modulus found as 8008,2 Pa in angular frequency sweep tests.