Yukarı Menderes Havzası Tarih Öncesi Bilgilerine Katkı Sağlayan Yeni Bir Yerleşim: Göceler Höyük

Abstract

Göceler Höyük, Yukarı Menderes Havzası dağlık kesim yüzey araştırması projesi kapsamında bulunmuştur. Höyük, Denizli İli Çivril ilçesinin kuzeybatısındaki platoluk alanda yer almaktadır. Burgaz Deresi, Göceler Höyük’ün hemen batısı ve güney tarafından akmaktadır. Kurumuş durumdaki dere son derece geniş bir vadi ve bununla bağlantılı olarak doğal bir güzergâh oluşturmaktadır. Konumuzu oluşturan tarih öncesi süreçten itibaren bilinmesi muhtemel olan bu güzergâh yakın bir zaman kadar bölge halkı tarafından kullanılmıştır. Söz konusu bu doğal yol kuzeydoğudan Çal-Banaz’a (Uşak) ve doğudan Çivril- Dinar’a (Afyon) açılmaktadır. Göceler Höyük, toplam da 2.7 hektarlık bir alana yayılmaktadır. Göceler Höyük üzerinde oluşturulan 8 örnek toplama alanında yapılan yüzey araştırmalarında Geç Kalkolitik, Erken Tunç Çağı 1, 2, 3, Orta Tunç Çağı, Geç Tunç Çağı ve Geç Roma dönemlerine tarihlenen seramikler bulunmuştur. Yerleşimin iskân edildiği süreçler içerisinde yayılım alanında görülen değişim Yukarı Menderes Havzası yüzey araştırmaları ile uyum içerisinde sonuçlar ortaya koymuştur. Höyük’te tespit edilen Geç Kalkolitik ve Erken Tunç Çağı seramikleri genel anlamda değerlendirildiğinde Beycesultan yerleşimi ile büyük oranda benzerlik göstermektedir. Erken Tunç Çağı 3 seramikleri arasında bulunan kırmızı haç bezemeli kap (redcrossbowl) Batı Anadolu’da az sayıda benzeri bulunan bu gruba yeni bir örnek teşkil etmektedir. Orta ve Geç Tunç Çağı seramiklerinin tamamının benzerlerini Beycesultan bulunsa da, Orta Anadolu ve Batı Anadolu kıyıları ile de karşılaştırılabilir özellikler sergilemektedir. Geç Tunç Çağının başlarına kadar kesintisiz iskân gören Göceler Höyük bu dönemin ardından Geç Roma Dönemine kadar terk edilir.

GöcelerHöyük has been found within the scope of the archaeological survey project of the Upper Meander Basin’s mountainous part. GöcelerHöyük is located on the north-western plane area of the district of Çivril in Denizli Province. The stream of Burgaz is situated to the west and south of GöcelerHöyük. The stream in its dry condition forms an enormous large valley and correlatively a natural route. This route which has been probably known since the prehistoric period generating our subject was used by the local community in the not too distant past. This aforementioned natural route opens atÇal-Banaz (Uşak) from the north-east and Çivril-Dinar (Afyon) from the east. GöcelerHöyük spreads over a 2.7 hectare-area in total. The potteries which date back to the periods of Late Chalcolithic, Early Bronze Age 1- 2-3, Middle Bronze Age, Late Bronze Age, and Late Rome, have been found during the surface surveys in 8 sampling areas constituted in GöcelerHöyük. The alteration seen in the distribution area of the settlement within the periods of being inhabited has proved some consonant results with the Upper Meander Basin surface surveys. When the potteries of the Late Chalcolithic and Early Bronze Age detected in the mound are generally evaluated, they substantially show resemblance to the settlement of Beycesultan.The Red Cross bowl which has been found among the Early Bronze Age 3 potteries constitutes a new sample to this group thatis uncommonly seen in the Western Anatolia. Although similar Middle and Late Bronze Age pottery are seen in Beycesultan, they also exhibit some comparable characteristics with the Central Anatolia and the Western Anatolia’s coasts. GöcelerHöyük, which had a continuous settlement up to the beginnings of the Late Bronze Age, was abandonedtowards the end of Late Rome Period.