Laurus nobilis l. (Akdeniz defnesi) bitkisinde flow sitometri yöntemi ile cinsiyet tayini

Abstract

İki evcikli (dioik) bitkilerde erkek ve dişi bitkiler birbirinden ayrıdır ve gelişimlerinin ilk aşamasında, fenotipik olarak cinsiyet tayini yapılması çok zordur. Fakat bunların erken dönemde birbirinden ayrılması ticari açıdan oldukça önemlidir. Defne gibi dioik olan ve ticari değeri yüksek olan bitkilerde gelişmelerinin başında cinsiyet belirlenmesi ve amaca uygun fidan yetiştirilebilmesi oldukça önemlidir. Örnek olarak defne yağının elde edilmesinde genellikle dişi bitkiler tercih edilirken, peyzaj çalışmalarında dekoratif olarak kolay şekil alabilmesi ve daha düzenli forma sahip olmasından dolayı erkek bitkiler tercih edilmektedir. Bu nedenle erken dönemde cinsiyet belirlenmesi bu bitkinin özellikle fidancılık çalışmalarında önemli bir husustur. Bu tez çalışmasında, ülkemizde doğal olarak yayılış gösteren ve ticari açıdan büyük öneme sahip olan defne (Laurus nobilis L.) bitkisinin yapraklarından flow sitometri analiz yöntemiyle çekirdek DNA içeriğinin analizi yapılarak cinsiyet belirleme tekniği optimize edilmiştir. Flow sitometri analiz yöntemiyle yapılan çekirdek DNA analizlerinde dişi bitkilerin DNA içeriğinin erkek bitkilere oranla daha düşük çıktığı saptanmıştır. Dişi defne yapraklarının çekirdek DNA içeriği 7,84 pg değerinin altında, erkek defne yapraklarının ise 7,95 pg üzerinde olduğu belirlenmiştir. ii Yapılan çalışmalar sonucunda in vitro mikroçoğaltım yöntemleriyle elde edilen defne fidanlarının cinsiyet belirleme çalışmalarına literatür oluşturması amaçlanmıştır. Bu amaçla İstanbul, Çanakkale, Tekirdağ ve Antalya illerinden alınan örnekler materyal olarak kullanılmıştır